aan ware soldaten en koelbloedige mannenniet aan schreeuwers
en levenmakers. Hierop werden de troepen verzameld en Lin
coln hield zijn speech, in zijn rijtuig staande. Bij eene zin
snede ziiner rede, begonnen de soldaten hem toe te juichen. Hinde
ren, zeide hij, schreeuwt niet; ik beken, dat ik persoonlijk wel van
een hoerra houd; maar kolonel Sherman zegt dat dit niet militair
is, en wij kunnen niet beter doen dan ons aan zijne meening te hou
den. Aan het slot zijner aanspraak zeide hij, dat hij, als president, op
perbevelhebber van het leger was, en vroeg hij of iemand hem ook
iets te zeggen had. Op dit oogenblikverhaalt Shermau, zag ik den
officierdien ik des morgens op zijne plaats gezet had. Zijn gelaat
was bleek en de lippen samengetrokken. Ik voorzag eene scène. Hij
baande zich een weg door de menigte tot aan het rijtuig, en zeide:
Mijnheer de President, ik kom mij beklagen. Heden morgen ben
ik den kolonel Sherman gaan sprekenen hij heeft mij gedreigd mij
een kogel door het hoofd te zullen jagen. De President, altijd in
zijn rijtuig staande//een kogel door het hoofd te zullen jagen r
Ja, mijnheer, hij heeft mij gedreigd mij te zullen doodschieten.
Lincoln zag hem en daarna mij aan, bukte zich naar den officier en
zeide hem, eenigszins fluisterend maar toch zoo dat allen het konden
hooren: //Wel mijnheer, indien ik in Uwe plaats was en hij mij
gedreigd had, mij een kogel door het hoofd te zullen jagen, zou ik
de zaak niet vertrouwenwant ik geloof dat hij in staat zou zijn
het te doen ook." De officier verdween, de menschen begonnen te
lachen en Sherman bedankte den président, met de mededeeling dat
dit antwoord hem krachtig zou steunen om de discipline te handha
ven, Van dezen dag af was het wederzijdsch vertrouwen gevestigd,
dat deze beide mannen elkander te midden van zoovele gebeurtenissen
hebben betoond.
Terwijl het leger van den Potomac in orde gebracht werd en
zich tot nieuwen strijd gereed maakte, kreeg Sherman den last,
zich te begeven naar het westen, waar hij zijne geheele verdere
carrière zal maken. Wars van alle tusschenkomst der staatslieden in
de militaire zaken, verzocht hij voor zijn vertrek en als een gunst,
slechts in eene ondergeschikte betrekking geplaatst te worden. Lin
coln haastte zich, hem dit verzoek toe te staan, er bijvoegende, dat
zijne grootste moeilijkheden ontstonden door de vele generaals, die
integendeel allen aan het hoofd der zaken wilden staan of het hoogste
kommando wilden voeren. Eene ondergeschikte rol wordt in den
360
