371
waarin hij de noodzakelijkheid van de voortzetting van den oorlog
verdedigde. Die brief werd ingezonden door tusschei.komst van Grant,
met de volgende bijvoegingen: //Ik weet, dat men mij te Was
hington niet begrijpt, omdat ik bij den aanvang des oorlogs niet
wilde dat men dien blindelings begonzonder voorbereiding en in
volslagen omwetendheid omtrent zijn omvang en doel. Ik heette toen
krankzinnigen thans, nu ik er op aandring, den oorlog voort te
zetten, ben ik onver zo enl aar. Doch herinner U wat, in de Hamlet,
Polonins aan Laertes toevoegt: Vermijd den twist; maar zoo de twist
eenmaal begonnen is, houd dan vol en zorg dat de tegenpartij u vreest.
Hetgeen waar is voor een persoon is evenzeer waar voor een volk."
Indien de gedachten aan rust en afkeer van den oorlog al haar tijd
hadden, spoedig werd een iegelijk weder tot de werkelijkheid terug
geroepen door de gebeurtenissen die zich voordeden. Terwijl Grant,
Sherman en Porter hunne talenten hadden vereenigd en daardoor
hadden overwonnenbehaalden de geconfedereerden weldra elders
beslissende overwinningen en geen drie maanden verliepen of eerst
Sherman, daarna Grant, waren in allerijl op een nieuw oorlogs-
tooneel geroepen, om daar de onheilen te herstellen en een zeer
onbevredigenden toestand te verbeteren. Het stelsel der kleine troe-
penafdeelingenwaartegen Sherman onophoudelijk zijn stem ver
heven had, had vruchten gedragen. Eene dier afdeelingen was
smadelijk verslagen bij Chattanooga, op de grenzen van Georgië;
eene andere, aangevoerd door Burnside, was ingesloten en de over
gaaf scheen onvermijdelijk. Men wendde zich nu tot Sherman om
het kwaad te herstellen. Van Washington werd getelegrapheerd
//Verzoek Sherman, met alle mogelijke snelheid te handelen".
Den Misissippi onder de hoede van de zeemacht stellende, gaat
Sherman onverwijld met zijne troepen op marsch, maar de afstand
is groot van die rivier tot aan de grens van Georgië. Men gaat
gedeeltelijk te voet, gedeeltelijk te water, gedeeltelijk per spoor, op
eene lijn, waar de weg en de stations door soldaten worden bewaakt
tegen de ondernemingen van de guerilla's, die het land verontrusten.
Een trein voert Shermanzijn staf en eenige kompagniën als geleide
over. Plotseling wordt hij bij het verlaten van een station aange
vallen door een 4000 man ongeregelde kavallerie, doch deze wordt
afgeslagen en den volgenden morgen de marsch vervolgd.
Grant was persoonlijk vooruitgegaan om het bevel over het te
Chattanooga geslagen leger op zich te nemendoch bevond zich daar
