3S3
en is niet de moreele uitwerking, op de bevolking teweeg gebracht,
een voornaam doel des oorlogs? Ook bij de negers werd een nieuw
gevoel opgewekt, op het gezicht van de federale legers, die het too-
verwoord //vrijheid" in hunne banieren voerden; de instellingen der
slavernij werden thans vernietigd.
Intusschen bereikt Sherman de zee. Hij komt voor Savannah, de
voornaamste zee- en handelsstad van Georgië. Alvorens deze plaats
in te sluiten, wil hij gemeenschap hebben met de federale vloot die
haar blokkeert, en deze berichten omtrent hem doen toekomen. On
geduldig vooral om te weten, wat er gebeurd was in de maand ge
durende welke hij van de wereld was afgescheiden geweest, gaat hij
zelf met zijne officieren voorwaarts op het strand van een zeearm,
Ossabaw-Souud. Deze zeearm is afgesloten door een vijandelijk fort,
waarmede men eenige kanonschoten wisselt. Het geluid dezer ka-
nonnade wekt de aandacht der kruisers, en tegen den avond ziet
Sherman aan den horizon een vaartuig opstoomen. Op een molen geeft
hij nu een sein. //Wie zijt gijp antwoordt het schip. Sher
man.Is het fort genomen? Neen, maar dat zal dadelijk geschie
den." Inderdaad wordt het op hetzelfde oogenblik genomen door een
schitterendenplotselingen aanval. Sherman ziet den aanval uit de
verte. Toen de nacht gekomen was, werpt hij zich in een sloep,
door jonge officieren geroeid. Hij begeeft zich eerst naar het zoo
dapper genomen fort; er heerschte eene doodsche stilte. Bij het licht
der maan slapen de overwinnaars, uitgestrekt naast vele verdedigers,
die niet meer zullen ontwaken. Een schildwacht waarschuwt hem
voor trapmijnen, en in der daad springt er eendie een soldaat doodt.
Vervolgens gaat hij aan boord van den kruiser, endaar hoort hij, dat
men geene andere berichten van zijn leger heeft dan die welke door
de zuidelijke dagbladen gegeven zijn. Men heeft hem reeds verloren
geacht, en hij haast zich thans, berichten aan de Eegeering en aan
Grant af te zenden.
Hierop keert hij in het hoofdkwartier terug. Gedurende zijne
korte afwezigheid hebben de inwoners en het garnizoen van Savannah
de werkelijkheid van hunnen toestand ingezien. Het garnizoen ont
snapt, de stad geeft zich over, en de soldaten van Sherman doen
er hun intocht, aldus op schitterende wijze een der stoutste mar-
schen van de nieuwere oorlogen besluitende. Gedurende dezen lan
gen tocht door vijandelijk land bedroegen de verliezen aan gesneu
velden, gewonden en vermisten niet meer dan 764 op de 60.000
