425
zijn, dat de voeding aan alle vereischten voldoet. Om dit doel te
bereiken is het niet voldoende, dat men de benoodigde hoeveelheid
eiwit, vet, koolhydraten en zouten in het lichaam brengt; men moet
ook zorgen, dat de maag en de darmen de voedingstoffen verwerken
kunnen. De voedingsmiddelen uit het planten- en dierenrijk bevat
ten bijna dezelfde voedingstoöenmaar er is een groot verschil tus-
schen beidenwat de verteerbaarheid betreft.
Het eiwit b. v. van de voedingsmiddelen uit het dierenrijk, z. a.
uit vleeschmelk, eieren enz., wordt gemakkelijk en bijna geheel
opgenomen. In de faeces, die bij eene dergelijke voeding in geringe
hoeveelheid ontlast worden, vindt men geen eiwit meer. Geheel an
ders is het echter gesteld met het plantaardig voedsel. Het eiwit
en zetmeel zijn in een onoplosbaar omhulsel (cellulose) bevat. De
hoeveelheid der ontlaste faeces is veel grooter en bevat groote hoe
veelheden eiwit en zetmeel.
Yolgens onderzoekingen van Dr. Ad. Maijer in het laboratorium
van Professor Voit (Munchen) worden bij opname van 736 gram wit
brood 20% eiwit eQ 6% zetmeel door de faeces verwijderd; bij ge
bruik van 757 gram zwart of roggenbrood 42% eiwit en 19% zet
meel.
Eene uitsluitende plantaardige voeding is derhalve niet voldoende,
en alleen een gemengd voedsel kan in eene aan alle vereischten vol
doende voeding voorzien. De samenstelling van het voedsel is ech
ter geen gemakkelijke taak. Toen ik eenige dagen geleden de voe
ding van den Duitschen soldaat in eene belangrijke, door Professor
Voit geschreven verhandeling las, bekroop mij de lust, eens na
te gaan, wat onze soldaten volgens het tarief krijgen, om zoodoende
eene vergelijking te kunnen maken tusschen de voeding van den
Duitschen krijger en die van den onze. Het eerste, wat mij opviel»
was, dat onze soldaat te velde of in garnizoen dezelfde hoeveelheid
voedsel ontvangt (over de geestrijke dranken, specerijen enz., welke
laatste nimmer ontbeerd kunnen wordenspreek ik nietomdat ze
voor ons doel niet behoeven besproken te worden), en dat de inland-
sche soldaat, die toch dezelfde diensten moet presteeren, veel minder
ontvangt dan de Europeaan. Is het dus een wonder, dat bij epidemiën,
en thans te Atjehzooveel inlanders bezwijken P Veronderstel, dat men
twee lokomotieven van hetzelfde systeem heeft, de eene is blank ge
poetst en de andere zwart. Wanneer men nu door beiden dezelfde
kracht wel voortbrengen, zal men dan niet verplicht zijn, voor beiden de-