een vergevorderde beschaving zullen deelachtig wordennooit zich
zullen vrijmaken van de zoo harde eischen hunner omgeving?
Het is ontegenzeggelijk, dat die invloed er verre af is, overal zijn
gebiedende werking te doen ontwaren.
En zoo de beschaving bij ons een zoo hoogen graad kan bereiken,
is het juist, omdat het gematigde luchtgestel den mensch een grootere
kracht van terugwerking laat, omdat het gemakkelijk niet alleen
verzacht, maar zelfs in zijne uitwerkingen gewijzigd kan wordenom
dat, in één woord, zijn invloed ten gevolge van de toeneming der
macht van den mensch, eiken dag minder noodlottig voor de indi
viduen schijnt te worden. Maar men wijkt niet van de werkelijkheid
af, door dit feit uit te drukken met te zeggendat het gematigde
klimaat het gunstigste is voor de ontwikkeling van de menschelijke
arbeidzaamheid en dat de vestiging van onze beschaving daarmede
innig is verbonden.
Het is niet alleen onder de uiterste geografische breedten, dat de
mensch weerloos, zonder middel van terugwerking, is overgeleverd
aan den brutaleu invloed van het klimaat. De groote hoogten oefenen
ook zeer veel macht over hem uit.
Dr. Jourdanet heeft de rol van den luchtdruk, niet alleen op de
individuen, maar ook op de maatschappijen, veel meer in bijzonder
heden en veel stelselmatiger uiteengezet Influence de la pression
de Vair sur la vie de Vhomme2 vol. in 80. ParisYictor Masson,
1875), dan dit tot heden gedaan was.
Al laten wij de beschouwingen over de geologische tijdperken ter
zijde en al houden wij ons aan de hedendaagsche verschijnselen, aan
den tegenwoordigen tijd, die ons slechts schrale uitkomsten kan
schenken, is toch de onmiddellijke uitwerking van den luchtdruk op
den individu gemakkelijk bewijsbaar, natuurlijk vooral inde streken,
waar die druk verschilt in nabij elkander gelegen plaatsen. De heer
Jourdanet zegt zonder weifeling: //De meteorologische invloed der
hoogten op den mensch, die ze bewoont, beheerscht ook karakter
trekken, waarvan het oorsprouklijke duidelijk blijkt bij aandachtige
waarneming." En in eene studie over de Peruanen in het bijzonder,
over de Thibetanen, toont hij aan, dat zekere trekken van hunnen
aard, van hunnen zedelijken en hunnen verstandelijken aanleg, geheel
afhangen van de hoogte boven den zeespiegel. Overal, op de groote
hoogten, heeft hij verzwakking van het voortplantingsvermogen, zekere
verstijving of slaperigheid van den geslachtszin waargenomen.
466