507
domeinover de gebeele lengte van Herzegowinageen strookje kust
aan de Adriatische zee; deze behoort aan Oostenrijk. Herzegowina
heeft slechts door de zeer kleine havenstad Kiek verbinding met de
zee. Om de Servische provinciën of Bosnië of Herzegowina binnen
te dringenbeschikken de Turken dus slechts over den landweg door
Novibazar, die zelf nauw beklemd is tusschen Montenegro en eigen
lijk Servië.
Zoo wij ons niet bedriegenheeft deze vluchtige schets reeds het
geheel der politieke beweging doen begrijpen, waarvan de tegenwoor
dige opstand slechts een der terugkeerende voorvallen is. De vol
kenkunde is een calque van de geografische voorstelling.
Het schiereiland van den Balkangelegen op den weg van alle
groote invallen, heeft, dank zij de gedaante en de verdeeling van
zijn bodem, van eiken inval een verschillend ras behouden om, bij
slot van rekening, de meest onderscheidene nationaliteiten te vereeni
gen. Ten noordoosten, aan den Donau, zijn het de Roemanen of
Roemenen; ten noordwesten, de Serviërs; ten zuiden, de Hellenen, die
de geheele kust der Egeïsche Zee bedekkenvan Morea tot Konstan-
tinopelgaande over de eilanden van den Archipel en langs de oevers
van Macedonië en Thracië. In het midden, op de twee hellingen
van den Balkan, zijn de Bulgaren. De laatste veroveraars, de Tur
ken, zijn verspreid over het geheele schiereiland, in zeer ongelijke
groepenmaar bijna overal in de minderheid. Zelfs te Konstantino-
pel zijn zij slechts 200,000 sterk, terwijl de rajas te zamen 400,000
tellen. Zij zijn talrijker in het dal der Maritza, dat gemakkelijke
toegangen heeft. Alleen tusschen den Balkan en den Donau, in den
driehoek, gevormd door Silistria, Varna en Sjoemla, vormen zij een
dichte groep, sterker in getal dan het overige der bevolking.
De politieke geschiedenis van het verval van het Ottomanische
Rijk volgt deze geografische en ethnografische gegevens. Eerst is
het Griekenland, het meest afgezonderde gedeelte van den Staat,
dat zich losscheurt. Roemanië en Servie, die ook slechts door een
enkele grens met Turkije verbonden zijn, volgen bijna te gelijk.
Roemenië is gescheiden door den Donauwelks breedte bij de sa
menvloeiing van de Aloeta meer dan vierduizend meters bedraagt;
de diepte wisselt af van zes tot twintig metersvoegen wij er de
moerassige terreinen bijdie zich langs beide oevers uitstrekkenen
het volslagen gebrek aan vaste bruggen; de laatste schipbrug bevindt
zich te Peterwaradein. Servië, gelegen aan den uithoek van het
