551 dergaanaantoonende, dat er een stroom wordt voortgebracht tus- schen de twee palen door den grond, en in den draad, die ze ver- eenigt, door tusschenkomst van den galvanometer. De voorbijgaande stroom is de tellurische of aardsche; zijn bron is de aarde, die onmetelijke vergaarbak van elektriciteit, die den heer Bourbouze, zonder eenige soort van kolom en met de eenvou digst onooglijke toestellen, de hoeveelheid elektriciteit verschaft, noo- dig om een kleinen drijver in beweging te brengen, die reeds sinds eenige maanden werkt, om galvanoplastie te doen, om schellen voor kamers te doen werken, enz. Als men de draden van een galvanometer in gemeenschap brengt den eenen met een waterleiding of een put, den anderen met een gasbrander of de aarde zelve, ziet men de naald afwijken door de werking van den stroom, die dadelijk door den alzoo gevormden weg loopt. Dompel een der draden van een galvanometer in een waterleiding, bij voorbeeld de Seine, en verbind den anderen draad met een metalen schijf in de aarde, zoo gij wilt bij den Jardin des Plantes. Onderstel, dat zich bij de brug van Charenton een kolom van een honderdtal elementen bevindt, die eveneens een harer dra den in gemeenschap met de rivier heeft en den anderen met den grond. Telkens als men den door de kolom, het water en den bodem ge- vormden weg zal sluiten, zal de naald van den op verscheidene kilo meters geplaatsten galvanometer een afwijking aanwijzen. Verbind deze afwijkingen volgens een alphabet, en gij zult berichten kunnen seinen door dezen telegraaf van een nieuwe soort, die geen andere draden behoeft dan de korte stukjes, bestemd om de twee toestellen, die aan de uiteinden der lijn zijn opgericht, te verbinden met den bodem en met de waterleiding. Deze laatste proef is reeds dikwijls geslaagd. In de maand No vember 1870, gedurende het beleg van Parijs, had de heer Bour bouze zijn galvanometer opgesteld op de brug van Austerlitz, en zijn kolom, zeshonderd elementen sterk, op de brug Napoleon. De af wijkingen van de naald waren volkomen duidelijk. Het was de oplossing van een vraagstuk, dat het Gouvernement der Nationale Verdediging gaarne praktisch had willen zien opgelost de telegrafische gemeenschap tusschen Parijs en de departementen langs den loop der Seine was mooglijk. Maar er waren maanden noodig om de gemeenschap te organiseeren. Eindelijk steeg een na-

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1876 | | pagina 530