586
dat 100 matrozen van het fregat Eurydice met de schutterij den gar
nizoensdienst moesten verrichten. De luitenant-kolonel Diehldie
met zijne kolonne ten zuiden van Tegal en Pekalongan positie had
genomenzond hiervan 40 matrozen in September 1826 naar Ka-
liworo.
De bemanning van het fregat Bellona bewees in 1826 te Samarang
en in 1827 te Soerabaja dezelfde diensten aan de landmacht. Toen
in laatstgenoemd jaar de grenzen der residentie Soerabaja door de
opstandelingen werden bedreigd, en de kolonel Beurlin tegen hen
ageerde, werd Toeban behalve door barisandoor 20 matrozen ver
dedigd van den schooner Circé onder de bevelen van den kapitein
der artillerie Schippers. Toeban werd ingesloten maar Schippers hield
stand, en toen na het ontzet van deze plaats de generaal Holsman,
in vereeniging met onze aan de grenzen van Soerabaja geposteerde
macht, uit Rembang tegen de opstandelingen ageerdewaren bij zijne
kolonne 60 matrozen van de Bellona ingedeeld, die later onderden
wakkeren Schippers en den luitenant ter zee Schuit aan de naar het
binnenland ondernomen tochten deelnamen en zich bij PadanganRa-
dja-kwesi en Babat onderscheidden.
Indien men van samenwerking van land- en zeemacht wil gewagen,
dan heeft de Java-oorlog ons door voldoende voorbeelden laten zien,
hoe hoog de beteekenis dier samenwerking werd opgevat. Toch kan
men daaropmet het oog op de dienstenwelke men in een oorlog
te land van marinetroepen mag vorderen, gegronde aanmerkingen
maken; men laat ze echter achterwege, als men weet in welk een
benarden toestand de regeering zicb toen bevond, en wat voor eene
krijgsmacht men had om den opstand spoedig te kunnen dempen.
Dan nog te spreken van het misbruiken van de marinetroepen
voor de operatiëu der landmacht is dwaasheid. Br moest in die
hachelijke tijdsomstandigheden en Indië heeft ze meer gekend
worden gehandeldten koste van traditie en adat niet alleen, maar
ook van theorie en praktijk, wijl de nood er ons toe dwong, die dan
soms alle regels van organisatie miskent.
Het zou onbillijk zijn te beweren, dat men marinetroepen, als ik
hier op het oog heb, nooit zou mogen gebruiken bij de verschillende
oorlogshandelingen van het leger te velde. Gaan wij slechts nawat
het roemrijk aandeel is geweest van de Pransche marine in den oor
log van 1870. Wij zien regimenten marinetroepen ingedeeld bij
het legerkorps, dat in het kamp van Chalons, na de eerste rampen
