608'
liggenblijft de waterweg gedurende de verdediging dikwijls nog
lang het eenige middel van mooglijk verkeer met de buitenwereld,
want de vijand heeft slechts in de zeldzaamste gevallen dadelijk de
middelen bij de hand om dit verkeer op te heffen, en het daurt
dikwijls lang vóór dat hem dit gelukt.
Zoo bezaten de Pruisische troepen, toen zij in 1702 Kaiserswerth
belegerden, noch de pontons om een schipbrug te slaan, noch de
middelen om den stroom te versperren.
De Pransche generaal Tallard, die op den linkeroever van den
Rijn verscheen, bracht daarentegen eenige booten mede, die hem in
staat stelden, de Pransche bezetting in Kaiserswerth bijna gedurende
den geheelen duur van het beleg met troepen te versterken en van
al het noodige tot de verdediging te voorzien. SeydelII, bl. 19
en von Boninbl. 164).
Evenzoo gelukte het in 1760 den markies de Castries, uit zijn
legerplaats bij Moers den Pranschen in het belegerde Wezel eene
versterking in troepen langs den Rijn toe te voeren. {SeydelIII,
bl. 451).
Wordt echter van de rivier door de verdedigers der vesting geen
partij getrokken, zoo kan zulk eene onverschilligheid aan de vesting
de grootste nadeelen, aan den vijand de grootste voordeelen bezorgen.
Toen de Pruisische en Hessische troepen op den 2™ Dec. 1792
de toenmalige vesting Prankfort aan den Main moesten bestormen,
werd de bezetting van Hanau op overdekte vaartuigen ingescheept,
om in de stad te landen en den vijand in den rug aan te vallen.
Daar de Pranschen niet eens een wachtschip op den Rijn hadden
volvoerde de stormkolonne ongehinderd haar opdracht. SeydelIV.
bl. 451 en 454).
In Graudenz had men in 1807, daar het garnizoen, voor het mee-
rendeel uit Polen bestaandeniet te vertrouwen waser van moeten
afzien, den Weichsel af te sluiten. Ten gevolge hiervan gelukte het
den Pranschen, uit Thorn met schepen vol materieel voor de belegering
van Dantzig ongemerkt Graudenz voorbij te varen. Von Iïoepfner).
Reeds de eenvoudigste versperring van den waterweg, door het doen
zinken van met steenen geladen schepenware genoegzaam geweest
om den vijand dit voordeel te onthouden. Het is duidelijk, dat
zulke stroornversperringen slechts genomen moeten kunnen worden
onder het geschutvuur der vesting of onder het vuur harer met ge
schut gewapende rivier-vaartuigen; anders ruimt de vijand .ze op of
