EEN HOOFDSTUK STRATEGIE VOOR REA
KRIJGSMAN EN OEN STAATSMAN.
Het zal wel niet te gewaagd zijn te bewerendat de strategie
in Indië te weinig wordt beoefend. Vele krijgslieden aldaar meenen
dat zij aan taktiek genoeg hebben. Maar wie eenige eerzucht
heeft zal, oin op de hoogte zijner taak te wezen, geen vreemde
ling in de hoogere krijgskunst mogen zijn. Daarbij is het zoo on
waarschijnlijk niet als algemeen wordt aangenomen, dat Indië nog
eens een aanval van een Europeeschen vijand zal hebben te weerstaan.
Vóór den jougsten oorlog lachten zoogenaamde specialiteiten om het
denkbeeld, een leger van meer dan drie honderd duizend soldaten onder
één en hetzelfde gezag te brengen. Spoedig daarna bestuurde Von
Moltke meer dan een millioen krijgers. Men zal nu misschien wat
minder lachen om het denkbeeld b. v. zestig duizend soldaten tegen
Java af te zenden. In het moederland wordt beweerddat Amster
dam de sleutel van onze overzeesche bezittingen is. Dit beduidt
zeker, dat na de overgave van die hoofdstad, de onderkoning van
Insulinde onze heerschappij in Azië niet langer mag verdedigenmaar
de bevelen van den verwonneling moet opvolgen. Ik ben eene
tegenovergestelde zienswijze toegedaan. Ongehoorzaamheid is soms
plicht. Men denke aan die van Perponcher in 1815.
Maar het zou ook kunnen gebeuren, dat Nederland viel door ver
raad. Vooral dan wordt verzet een gebiedende eisch. Alfred de
Vigny moge de gehoorzaamheid zelfs tot dat uiterste vorderen, Napo
leon I dacht er anders over. Eindelijk, het is mooglijk, dat Ne
derland de verdediging lang volhoudt en dat de aanvaller gelijktijdig
