317
tember geleverd zijn geworden, hebben den Duitschers aan dooden
en gekwetsten meer dan zeventigduizend man gekost. In dat tijd
perk hebben zij acht groote veldslagen gewonnen. Zij hebben zelfs
overwonnen op terreinen, waar zij minder in getalsterkte waren.
Het moorddadig vuur van den chassepot heeft, wel is waar, dik
wijls de Duitschers gedwongen de toevlucht te nemen tot.eene tot
dus verre niet gebezigde taktiek, die juist daardoor het kominando
moeilijker maakte, maar dank zij het uitmuntend moreel der troepen
en de zelfverloochening van allen, hebben de Duitschers zich altijd
met voordeel weten te redden uit de meest benarde toestanden.
Met uitzondering van Yinoy's korps, dat aan de ramp van Sedan
heeft weten te ontsnappen en nog te velde bleef, had Frankrijk in
't begin van September geen anderen steun dan zijne vestingen. Op
dat tijdstip waren de Duitschers meester van Petite Pierre (Lützel-
stein), Lichtenberg, Marsal en ALtry, terwijl de meer belangrijke ves
tingen Metz, Bitche, Phalsbourg, Toul, Verdun en Thionville geob
serveerd werden of ingesloten waren.
De werkeloosheid van de Fransche vloten, die in de Noordzee en
de Oostzee lagen, diende in hooge mate de belangen van het Duit-
sche leger, dat in Frankrijk streed, want zij veroorloofde den Duit
schers al de strijdkrachten naar het oorlogstooneel te zenden, die zij
op de kusten van deze twee zeeën hadden moeten vereenigen, doch
welke daar geene enkele taak meer te vervullen hadden. Deze troe
pen dienden inzonderheid om de vestingen te observeeren of in te
sluitenzoowel als om er de bezetting van uit te maken na de in
neming.
Zoo men niet getracht beeft Metz met geweld te nemen, zoo men
zich vergenoegd heeft met het in te sluiten, was dit, dewijl men de
overtuiging had, dat gebrek aan levensmiddelen vroeg of laat het
Kijnleger zou noodzaken tot overgaaf. E.
De Jierfstmanoeuvres van het Duilsche leger. Onder dezen titel
gaf de Nord Deutsche Zeitung onlangs eenige mededeelingendie
van bevoegde zijde afkomstig schijnen en hieronder volgen.
Zij zoo zegt genoemd blad die met eenige aandacht de oe
feningen onzer troepen gedurende de laatste tien jaren hebben gevolgd,
zullen een treffend verschil hebben opgemerkt tusschen hetgeen vroe
ger gedaan werd en thans geschiedt. Vóór onze drie laatste veld
tochten waren de herfstmanoeuvres van het Duitsche leger, wel si