178
Van der Willige von Schmidt-auf Altenstadt, welke voor eene derge
lijke bewerking van alle residentiën tot voorbeeld mag strekken."
Zoo even spraken wij reeds van inniger samenwerking tusschen
twee onderdeelen van de opnemingen op Java. De heer De Bas
wijst daarop aan het slot zijner verhandeling en zou wenschendat
eene afzonderlijke Geographische Directie werd opgericht, die, als
zelfstandige tak van bestuur, niet alleen de geographische, topo-
graphische en statistieke opnemingenmaar ook de hydrographie en
het kadaster zou omvatten. De wensch tot bevordering eener een
hoofdige geographische leiding in Indië, zegt hij, is slechts de zui
vere afspiegeling der behoefte. Hij vreest echter, dat tegen zooda
nige regeling groote bezwaren zullen rijzen, ook al om redenen van
vorm en voorrang, en beperkt dus zijne wenschen voorloopig tot
eene goed samengestelde geographische commissiewaarin de belan
gen der verschillende takken van dienst ten aanzien van opnemingen
worden vertegenwoordigd.
Wat ons betreft wij gelooven dat de laatste regeling, samen
werking der diensten, meer aanbeveling verdient dan de eerste, die
tot vereetiiging zoude leiden. Zoolang het Departement der Marine
speciaal belang heeft bij de hydrographie, dat van Oorlog bij de
militaire verkenningen, dat van Binnenlandsch Bestuur bij kadaster
en statistiekzoolang zou het o. i. niet goed zijnde genoemde
onderdeelen aan die departementen te onttrekken. Maar de samen
werking kan althans wanneer wij voor de laatste jaren die tus
schen Marine en Oorlog uitzonderen grooter worden dan zij tot
dus verre geweest is; wellicht is het mogelijk, daarvoor bepaalde
voorschriften te stellen.
Eindelijk vestigt de schrijver nog de aandacht op een paar wen-
schelijke verbeteringen voor de toekomst: eene aaneensluitende kaar-
tering van geheel Java, met de coördinaten van Batavia als grond
slag voor alle becijferingen, in stede van de opneming van elke re
sidentie geheel op zich-zelve, zooals thans geschiedt en ten gevolge
waarvan de kaarten der aan elkander grenzende gewesten onmogelijk
aan elkaar kunnen sluiten; en de toepassing der projectie met vier
kanten, in stede van de thans gevolgde Fransche projectie. Voor
al het eerste voorstel schijnt ons toealle aanbeveling te verdie
nen.
