183
te verkrijgen, dan komt onwillekeurig het denkbeeld bij kern op:'tis
prachtig en wat hebben ze 't ver gebracht, maar 't is dan ook hoogst
eenvoudig: men laadt het kanon, zet het in de richting en schiet
het af, ziedaar alles. Zeker zal hij nog wel een onbestemd gevoel
hebben, dat hem influistert, dat het nog al moeite moet gekost heb
ben het zoo ver te brengenhet materieel zoo in te richtendat die
uitkomst werd verkregenmaar zich bepaald rekenschap geven van
de ontelbare bezwarendie daartoe overwonnen moesten wordenvan
de tallooze eischen, waaraan voldaan moet worden, van de dikwijls
lijnrecht met elkander in strijd zijnde zaken, waarmede rekenschap
moest worden gehouden, zal hij niet vermogen en het kan daarom
nut hebben te trachten hem in de gelegenheid te stellenzich daarvan
een algemeen denkbeeld te vormen.
Wij zullen daartoe eene poging aanwenden.
De artillerist, en in het algemeen ieder, die zich van een vuur
wapen bedient, tracht niet alleen zijn doel te treffenmaar hij verwacht
ook, dat het treffende projectiel de verlangde uitwerking zal teweeg
brengenhet doel voldoende zal beschadigenzoo mogelijk vernielen,
het levende doel buiten gevecht zal stellen. Zoo zal, om een paar
voorbeelden te noemen de artillerist verlangen dat zijn projectiel, bij
het beschieten van gepantserde of zeer hechte voorwerpen, het doel
doorboort, zonder in het minst misvormd te worden en eerst daarna
springt, uiteenslaat, om de verwoesting grooter te maken; terwijl hij
daarentegen bij het beschieten van troepen eischt, dat het projectiel
uiteenslaat vóór dit het doel bereikt, zoodat de springstukken en
kogeltjes, waarmede het soms gevuld is, zich over eene grootere
oppervlakte verspreiden kunnen en dus meer uitwerking kunnen te
weeg brengen. Steeds zal hij trachten daar te treffenwaar het
meeste nadeel kan worden toegebracht. Op schepen vurendezal hij
bijv. er naar streven, het drijfvermogen te vernielen door onder of ter
hoogte van de waterlijn eene niet te stoppen bres te vormenbij
bomvrije gebouwen zal hij trachten de bovendekking te doorboren en
alzoo te vernielen, waardoor het gebouw onbruikbaar wordt; troepen
beschietende, zal hij beproeven zooveel mogelijk menschen te dooden
of buiten gevecht te stellen; bij het vuren op artillerie zal hij het
materieel pogen te vernielen en het personeel buiten gevecht te stellen-
Welke uitkomst men echter ook verlangt, op welke wijze men die
uitkomst tracht te bereiken, steeds zal het noodig zijn dat het pro
jectiel of de deelen daarvan met voldoende kracht het doel
