met de Noord-Amerikaansche zeemacht, zeide hij, sprekende over
het gebruik der oorlogsmarine voor verschillende doeleinden //Nous
avons omis avec intention tous ces transports d'armée par mer ou
par eau fluviale dont il a été fait un si fréquent usage. A eet
égard, l'expérience de nos propres guerres en Crimée, en Italië, en
Algérie, nous dispense de rien emprunter a l'étranger. Remarquons
seulement en passant (nous aurons tout a, l'heure Foccasion de tou
cher ce point avec plus de détails) que la marine militaire n'a ja
mais été chargée aux États-Unis, pas plus qu'elle ne Test en An-
gleterre, du service de transport, regardé dans les deux pays comme
contraire a la discipline et ayant a tous égards une facheuse influ
ence. Lorsqu'un corps de troupes devait être transporté, un nom-
bre suffisant de batiments a vapeur et autres était pour eet usage
emprunté au commerce. La tiïclie des forces navales était unique-
ment dfj mettre de Vordre, de les escorterde prêter leur con
cours militaire aux expeditions de guerre que Von avait en vuef
Ik geloof, dat de laatst geciteerde zinsnede het zuivere standpunt
teruggeeft, waarop zich ook de oorlogsmarine in Indië behoort te
plaatsen. Hare taak moet zich bij de groote transporten te water
van de landmacht in hoofdzaak bepalen om orde en regelmaat bij de
transportvloot in het leven te roepen, deze te begeleiden en, zoo
noodig, te verdedigen. Doch welke diensten heeft men daarentegen
niet vaak van de oorlogsmarine gevergd? Toen het beleg van Se-
bastopol aanhield en de wereld vervuld werd van den roem der
Eransche troepenwerden de zeelieden voortdurend gebezigd voor
het moeilijke, ja zelfs gevaarlijke en geheel ondankbare werk der
militaire transporten. Twee jaren lang zag men hen dagelijks op
hunne vaartuigen niet alleen honderden gekwetsten en personen, met
de meest gevaarlijke epidemische ziekten behebt, maar zelfs slacht
vee, dat eene niet te weren en stinkende onreinheid met zich me-
devoerde, als het ware opeenhoopen. In het aanhoudend heen en
weer reizen der oorlogschepen kwam geenerlei veranderingnoch
door het slechte weer, noch door de lange winteravonden. En dit
werk der militaire transporten werd bovendien verricht door inkom-
pleete, uitgeputte en gedemoraliseerde equipages. Al het lijden en
al de ellende van den oorlog waren het aandeel der Eransche oor
logsmarine, waaraan velen harer leden geen weerstand hebben kun
nen bieden. Welke vergoeding werd hun daarvoor geschonken
Geene enkele, zelfs niet zooals een Eranschman zou zeggen
262
