had dan hare eischen veel lager gesteld. In Maart 1873 kon zij
hare stoomschepen onmogelijk voor minder dan 1500 per dag ver
huren, maar in November daarop was het onmogelijke tot 1200
gereduceerd, ongerekend de andere voordeelen, welke bedongen en
toegestaan werden. Twee jaren later vroeg ze 1000 voor twee
ziekentransportschepen en thans voor één daarvan reeds 800 per
dag! Voor- sommige van de uit Europa gezonden steamers, welke
grooter waren dan de stoomschepen van bovengenoemde maatschappij,
moest de regeering meer aan huur betalen; hierbij kwamen nog de
voor de reeders of maatschappijen indirekte voordeelenvoortsprui
tende uit de retour-lading van gouverneraentsprodaktenwelke aan
die vaartuigen toegezegd was geworden. En zoo werd bij slot van
rekening door dien maatregel volstrekt geene zuinigheid betracht
maar daarentegen aan officieren en manschappen, die met de minis-
terieele transportschepen naar Atjeh werden overgevoerdzeer ge
gronde redenen tot klachten, b. v. over de voeding aan boord, ge
geven welke daarentegen op de booten der Ned. Indische Stoom
vaart-Maatschappij over het algemeen zeer goed was.
Indien nu tot verontschuldiging van een en ander moge worden
aangevoerddat de uitrusting van zulk eene expeditie als de tweede
Atjehsche iets exceptionneels is, waarvoor men niet berekend of goed
voorbereid kon zijn; of wanneer men door sommigen hoort beweren,
dat de tijd van zeven maanden, die daarvoor werd gegund, nog te
kort was, dan maakt men zich m. i. aan overdrijving schuldig. In
denzelfden tijd ongeveer werd de expeditie naar Egypte in 1798
onder Bonaparte georganiseerd. Het landingslegersterk 36000 man
werd op een driehonderdtal transportschepen geëmbarkeerd en door
dertig oorlogsvaartuigen begeleid. De expeditie der Engelschen en
Russen naar Noord-Holland in 1799, waarvoor een landingsleger
van 40000 man werd bestemdorganiseerde men bijna in den zelfden
tijd. Yan de eerste afdeeling dier troepenmacht, 15000 Engelschen
sterk, meldt de geschiedenis, dat ze op een honderdtal transport
schepen, begeleid door eene vloot van 76 oorlogsvaartuigen, werd
geëmbarkeerd. Voor de expeditie der Engelschen naar het eiland
Walcheren in 1809, welke 4Ö000 man landingstroepen en 3000
paarden telde, besteedde men daarentegen niet zoo veel tijd. De
toebereidselen duurden iets meer dan twee maanden en de landings-
vloot bestond uit 37 linieschepen, 23 fregatten, 97 andere oorlogs
vaartuigen benevens eene zeer aanzienlijke massa transportschepen.
'283
o O
