288
dat het wel te voorzien is, dat bij het uitbreken van den oorlog de
vijandelijke vloot zoo aktief zal zijndat ze zich spoedig in de Java
omringende zeëen vertoonen en die streng bekruisen zalmaar wan
neer onze oorlogschepen natuurlijk in lilliputiaansch aantal te
genover die des vijands ook de grootst mogelijke aktiviteit zullen
moeten betoonendan zijn de hierbedoelde transportschepenbij onze
zwakke oorlogsmarine, het eenige middel om Java met troepen van
de buitenbezittingen te versterken. Ik neem eens aan, dat de mo
gelijkheid hiertoe bestaat, omdat de noordkust van dit eiland nog
al uitgestrekt is en de landingsplaatsen daarop menigvuldig zijn;
[de zuidkust is slechts op enkele plaatsen genaakbaar]. De grootste
zeemogendheid zou, denk ik, niet in staat zijnhet geheele eiland zoo
danig te blokkeerendat er voor een paar vaartuigen geene kansen zou
den bestaan om met gelukkig gevolg op het een of andere punt binnen
te vallen. Bij ontstentenis nu van permanente (gouvernementsf
transportschepen, zouden natuurlijk tegen buitensporig hooge prijzen
partikuliere stoomvaartuigen aangekocht of ingehuurd moeten wor
den van de schepenwelke toevallig in den Indischeu archipel aan
wezig zijn, om deze dan zoo goed mogelijk tot transportvaartuigen
in te richtenmaar men zoude daarmede weder in hetzelfde kwaad
vervallen, dat hierboven werd afgekeurd. In dergelijke omstandig
heden neemt men de schepenwelke slechts te krijgen zijn. Over
de zeewaardigheid van enkele dier vaartuigen, kortom over het ge
halte daarvan in 't algemeen behoeft niet verder te worden gespro
ken. Men weet wat men in dergelijke gevallen te verwachten heeft.
Yoor een leger als het Nederlandsch-Indische kan het dus niet
anders of het indienststellen van permanente transportschepen moet
zeer wenschelijk zijn. Deze waarheid zou al te absoluut ter neer
geschreven zijn, werd ze niet gepreciseerd. Wanneer toch van trans
portschepen voor het Indische leger sprake is, dan kan men daar
bij op het oog hebben
1° transport in den Indischen archipel; en
2° transport van Nederland naar Indië (vice-versa).
Laat ons eerst bespreken de transportschepenuitsluitend voor
de dienst in den Indischen archipel bestemd. Ook hierbij dient
eene klassificatie te worden gemaakt voor
a. het transport in vredestijd, bij gewone garnizoensveranderingen
van militairenenz. en
