hare plichten tegenover het Gouvernement minder streng zou nako
men. Wanneer ze dit al eens heeft gedaan, en daarop van den di-
rekteur van binnenlandsch bestuur aanmerkingen vielen, ontving ze
vooral tijdens de Atjehsche expeditiën vaak absolutie van de Regeering
zelve. Hare plichten zijn omschreven in het gedrukt en tusschen
het Gouvernement en de direktie der maatschappij gesloten kontrakt
terwijl in de tarieven van het administratieregleraent voor het In
dische leger bepaald is, waarop zoowel officieren als mindere militai
ren, gedurende hun verblijf aan boord van de stoomschepen, aan
voeding, logies, enz., aanspraak hebben. Daar over het algemeen
door het leger over de behandeling aan boord niet geklaagd wordt,
acht ik het niet noodig, hier de in de tarieven en verschillende al-
gemeene orders van de Indische krijgsmacht voorkomende bepalin
gen over het vervoer van troepen over zee, als ook van paarden,
materieel, enz., te resumeeren. Dat vervoer is vooral van min
dere militairen voor de Ned. Indische stoomvaart-maatschappij
altijd zeer voordeelig geweest. Ze ontkent dit zelve dan ook niet;
althans geen gezagvoerder van een stoomschip zal dit doen. Voor
de officierendit moet erkend worden, zorgt men aan boord der
stoomschepen over het algemeen goed. Zelden zal men b. v. een
officier over de tafel hooren klagen. Met het logies zal men zich
soms moeten behelpenwanneer b. v. de booten meer dan het re
glementaire aantal passagiers hebbendoch zoo iets heeft dan ook
maar alleen plaats in overeenstemming met den vrijen wil van het
individu, daar niemand en ook geen Gouvernementsambtenaar
ooit gedwongen werd, naar boord te gaan, wanneer voor hem geen
behoorlijk logies gereserveerd wordt. Dat echter de mindere mili
tairen naar verhouding even goed behandeld worden, durf ik niet te
beslissen. Maar er worden toch weinig klachten vernomenzal men
zeggen. Dit bewijst in zooverre weinig. De trajekten, welke af
gelegd worden, zijn soms betrekkelijk kort, en op de plaats van
aankomst zijnde, is men zoo licht geneigd, spoedig te vergeten wat
aan boord ondervonden werd. Reklames de militair kan dit meer
dan eenig ander individu getuigen geven vaak aanleiding tot veel
soesah. Minder goede voeding kan ook soms met een extra borrel
jenever geneutraliseerd worden en dan gebiedt de courtoisie jegens
deu gezagvoerder natuurlijkhierover bij den militairen chef niet te
reppen. De Inlandsche militairen hebben bovendien weinig behoef
ten. Laat hen slechts met hun nasi en ilcan sëpat, met hun rokog
286
