301 is, gelijk Turkijebestemd, in een meer of min verwijderde toekomst te worden opgelost. Maar noch Turkije noch Oostenrijk zullen van de kaart van Eu ropa verdwijnen zonder tegenstand eu zonder strijd; het komt er dus op aan en dit is een gewichtig bestanddeel van het vraag stuk zooveel mooglijk de gunstige kansen van deze twee landen te berekenen. Tk heb mij hier slechts onledig te houden met Turkije; alleen Turkije is nu in het spel, alleen Turkije wordt onmiddellijk be dreigd van binnen en van buiten. Welnu, men moet het bekennen, alles spant tegen Turkije te zamenzijn inwendige toestand is be treurenswaard, of juister gesproken, het heeft geen inwendigen toe stand daar is sinds lang slechts regeeringloosheid op het gebied van den geest, van de staatkunde, van de geldmiddelen. De Christenen in de Europeesche gewesten, die twee derden van de bevolking uit maken, zijn, zonder onderscheid van sekten, niet alleen onverschil lig of vijandig gezind, maar ten toppunt van verbolgenheid; het geld ontbreekt ten eenemale, staatslieden worden er niet gevonden, er is volslagen gemis van onderwijs. Om deze onontbeerlijke be- standdeelen te vervangen is er wel is waar een betrekkelijk aanzien lijk en gehard leger, er is een nieuwe grondwet in 120 of 130 ar tikelen, er is eindelijk een godsdienstige dweepzucht, even mach tig als -in den schoonen tijd der Muzulmansche veroveringen, maar dat zijn zeer ontoereikende vergoedingen. Sterk en degelijk was cok het leger, dat in 1329 Varna en Silistria verdedigde, de ne derlaag bi] Koeleftsja leed en met twee ongedeerd gebleven armee korpsen zich overgaf aan de door vermoeienis en ziekten uitgeputte twintigduizend Russendie ouder de muren van Andrinopolis gele gerd waren. (Te lezen het merkwaardige, leerrijke boek: Campagne de Russie dans la Turquie dEurope, en 1828 et 1829, par le colonel ba ron de Moltke, traduit par Demmler. Paris, Reinwadd). Behendig en kunstig waren ook de tallooze grondwetten, die sinds het begin dezer eeuw door de verschillende landen van Europa zijn ineengezet gewordenzij hebben nooit de staatsgrepen noch de om wentelingen belet. Groot, hevig was ook de godsdienstige harts tocht, die bij Lepanto en Navariuo zich te morsel liet slaan door de vereenigde strijdkrachten van het Westen. Ik weet niet, wat de werkelijke sterkte van de Turksche strijd-

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Militair Tijdschrift | 1877 | | pagina 308