316
welke voor een aanmerkelijk deel bijdraagt tot de juistheid van het
schot.
Wij hebben nu te spreken over de binnenJcogelbaan. Wij zullen
weder volgens tijdsorde de methoden en proeven opsommen.
Er zijn weinig onderwerpen, die zoo tegenstrijdige bewerkingen
hebben doen geboren worden als het vraagstuk der verschijnselen
en de uitkomsten, die het verbranden van buskruit vergezellen. Wat,
bij voorbeeld, de ontwikkelde drukking betreft, zijn de schattingen
zeer uiteenloopend; in de nieuwere handboeken wisselen de schattingen
af tusschen 2200 en 29000 dampkringsdrukkingen.
De eerste proeven, die vertrouwen verdienen zijn die van Rumford
Hij had twee doeleinden op het oog: vooreerst de kracht te bepalen
uitgeoefend door de ontploffing van het kruit, als het de ruimte j
waarin men het doet ontvlammen, geheel vult; ten tweede, de ver
houding vast te stellen tusschen de dichtheid der gassen en hun spanning.
De toestel, door Rumford gebezigd, bestond in een kleine zeer
hechte vaas of kamer van gesmeed ijzer van 0.25 Eng. duim of
6,3 millimeters middellijn en 0,0897 Eng. teerling-duim of 1,47
mM3. Deze vaas liep aan een harer einden uit in een kleine,
geslntene buis, gevuld met kruit, dat in aanraking met een gloeienden
kogel kon worden gebracht en alzoo kon ontvonken aan het andere eind
was de vaas gesloten met een halven bol, waarop men naar verlangen
een gewicht kon plaatsen.
Als men een proef wilde nemen, legde men een bepaalde lading
in de vaas en belastte den halven bol met een gewicht, dat men
beschouwde als gelijk staande met de drukking, die door het gas
moest worden voortgebracht. Als, na ontsteking van het vuur, het
gewicht werd opgelicht, vermeerderde men het trapsgewijs, totdat het
toereikende was om met de voortbrengselen der ontploffing evenwicht
te maken en de drukking der gassen werd afgeleid uit het noodig
bevonden gewicht.
Na Rumford komen de werkwijzen van Rodman in aanmerking. De
voornaamste doeleinden, die Rodman in het oog hield, waren: le. de
drukking te bepalen uitgeoefend in de ziel der toen in Amerika in
gebruik zijnde kanonnen; 2e. de drukkingen in kanonnen van ver
schillende kalibers te bepalen, de ladingen en projektielen voor elk
kaliber zoodanig geregeld zijndedat de kolom of het gewicht van
het projektiel gelijk was aan de kolom of het gewicht van het daar-
