104
heeft verlorenis sterker gemaakt door de steenen forten
van Strandsja, Tsally, Veddaï en Tsjengel, en door de op
richting van groote massieve kazernen, hospitalen en maga
zijnen.
Pravadi kan tijdelijk in staat van tegenweer gebracht
worden met zeer geringe middelen (dit is tegenwoordig
ook een sterke plaats), en deze drie vestingen zullen in
het vervolg in staat zijn, den voortgang eener armee van
50,000 of 60,000 man maanden achtereen voor hare wallen
tegen te houden. In 182829 werden de passen van den
Balkan in het geheel niet verdedigd. Indien de Porte
militaire volkplantingen van Ottomanisch ras aanlegde
in de vlakten van Aidos en Karnabat, zou de Balkan
ontwijfelbaar een ontzagwekkende grenslijn worden."
Deze laatste wenk van den grooten Pruisischen stra
tegist is binnen zekere mate gevolgd, door de Circassiërs,
die door de Russen uit hun geboorteland waren verjaagd,
te vestigen op landerijen bezuiden den Balkan.
Over de mooglijkheid van een aanval op Konstantinopel
behoeft weinig gezegd te worden.
Om Konstantinopel in te sluiten, zegt Von Moltke
zijn twee legers in Europa noodig, benevens één in Azië
en een vloot in de zee van Marmora. Zulk een onder
neming is een der grootste oorlogsoperatiesen zoude
toebereidselen te land en ter zee van ontzettenden omvang
vorderen. De verdediging van de stad is daarentegen
een betrekkelijk lichte taak; zoo zij, met toestemming-
van het gouvernement binnen de plaats zelve, door eene zee
mogendheid behouden wordtis zij onneembaar.
Tot zoover de Edinburgh Review.
Ik heb het voor en tegen doen hooren. De Rus
Wyroebof schijnt mij te anti-Turksch toe, de Britsche
schrijver te anti-Russisch. Maar nu de oorlog is uit-