5
rugreis dier vaartuigen naar Java zou alleen sprake kun
nen geweest zijn, welke beter als ziekentransportschip
hebben voldaan: de beide zeilschepen of het eene stoom
schip. Ook het stoomfregat Zeeland van de oorlogsmarine
bracht zieken naar Java over. Of evenwel die vraag het
onderwerp van eene behandeling is geweest, kan ik niet
zeggen. De rapporten van de officieren van gezondheid,
die met de leiding der geneeskundige dienst aau boord
van de ziekeuschepen waren belast, zijn tot dusver nog
niet gepubliceerd, en ik kan niet veronderstellen, dat der
gelijke zuiver wetenschappelijke of misschien administra
tieve bescheiden, als aanhangsel van het algemeene rap
port der expeditie om der wille van de politiek ook
geheim moeten blijven. "Wellicht dat in die stukken op
de hier bedoelde kwestie wordt gewezen.
Toen na onze permanente vestiging in Atjeh de behan
deling dor geëvacueerde (zieke) militairenkoelies en
dwangarbeiders naar PadangBataviaSamarang en Soe-
rabaia tot aanhoudende klachten aanleiding gaf, omdat
die zieken met de gewone passagiers- en vrachtbooten
(alias pakket- of mailbooten) der Ned. Indische stoomvaart
maatschappij werden overgevoerd, achtte het legerbestuur
de indienststelling van een speciaal ziekentransportschip
noodig. Als zoodanig huurde de regeering-— voor geen
geringen prijs het stoomschip Salade in van de Ncd.
Indische stoomvaartmaatschappij. Dit vaartuig was dus
gccne vastliggende hulk, ter roede van Atjeh, zooals met
dc drie bovengenoemde ziekeuschepen het geval was ge
weest, maar een eigenlijk ziekentransportvaartuig, tusschen
Atjeh en Sumatra's-Westkust of Java varende. Latei-
werd de Sindoro even als de Salak een der eerst on
langs gebouwde 'stoomvaartuigen dier maatschappij als
tweede ziekentransportschip ingehuurd. De Salak veronge
lukte, en een ziekentransportschip werd vervolgens voldoende
