9
het ongunstigste geval, dat men een partikulier stoom
schip voor sleeper had moeten bestemmen en daarvoor
geen vaartuig van de gouvernementsmarine had kunnen
krijgen, zou het transport onzer zieken van het oorlogstooneel
goedkooper en minstens even goed als nu zijn bediend
geworden. Ik wil hetgeen nog al duidelijk is niet
zeggen even snel; maar ik geloof dat in dit geval snel
heid bij dat vervoer geene hoofdvoorwaarde behoeft te
zijn, doch wel dat de zieken, door het hospitaal te velde
te verlaten, spoedig meer comfort, en eene ruime en
koele ligging met eene goede verpleging in alle opzichten
kunnen vinden. En aan deze voorwaarden kunnen de
ziekentransportschepen voldoen; daaraan zou ook het stoom-
fregat Zeeland hebben voldaan. Ilad men dit vaartuig
voor het hieromschreven doel niet kunnen afstaan [doch
ik geloof het tegendeel, indien men slechts het ijzer had
willen smeden toen liet heet was]het gouvernement had
naar andere oorlogsvaartuigen van ongeveer dezelfde groot
te kunnen omzien, welke toen nog in Nederland waien,
zoo als b. v. het stoomfregat Evertsenook eene beman
ning van 500 koppen kunnende bergen, of anders
de stoomvaartuigen Adolf Hertog van NassauAnna Pau-
lowna en Admiraal van Wassenaer, dan wel andere sche
pen van de Nederlandsche oorlogsmarine, welke geschik
ter zijn of mochten worden bevonden tot transformatie
in een ziekentransportschip. Hadden de hier genoemde
oorlogschepen voor drie jaren geleden niet met stoom
meer den kortsten weg naar Indië kunnen volgen, men
had ze dan wellicht langs de oude route kunnen laten
zeilen of door een stoomschip langs den nieuwen weg
laten slepen. Was door do Indische regeering, bij do
uitrusting der tweede Atjehsche expeditiede wensch te
kennen gegeven om zulke ziekenstransportschepen te heb
ben de minister van koloniën zou er dan ongetwijfeld
