203
De kaartenzelfs de oudsteduidden een weg aan
tusschen Rostov (bij Azov) en Wladikawkas. Het was
niet meer dan een rij telegraafpalen dwars door de steppe,
die eenvoudig de richting van het eene poststation naar
het andere aanwezen. Van straatweg geen spoor.
Men liep door de steppeden hardsten grond opzoekende
en in het slechte seizoenals de doortrokken bodem niets
meer was dan een meer van modder, was de gemeenschap
maanden lang afgebroken. Meer dan één reiziger is op
die wijze tusschen twee poststations omgekomen, zonder
dat het mooglijk was hulp aan te brengen, noch van
den eencn kant, noch van den anderen.
Tegenwoordig is er een spoorweg door de geheele
steppe gelegd. De Russen zijn nu ten minste zeker,
hunne tropen van het noodige te kunnen voorzien.
De spoorbaan van Poti naar Tiflis is met meer zorg
gebouwd geworden. Zij is van oudere dagteekening
maar ondanks de groote kosten, die zij heeft medegesleept
en de vele herstellingen, die zij jaarlijks vereischtis
zij slecht gebleven door de moeilijkheden, die het terrein
oplevert. Het is een der schilderachtigste spoorwegen
van de wereld en herinnert dien van Freiburg naar
Lausaune.
De Rion (de oude Phasus) zou te Poti een prachtige
haven vormen, zoo ongelukkig haar mond niet gesloten
was door een zich verplaatsend vaarwaterdat slechts
aan vaartuigen van geringen inhoud het binnenloopen van
de rivier veroorlooft. Batoem is dan ook een punt van
gewicht voor de Russen, dat zij zich zeker zullen beijveren
in het begin van den veldtocht te nemen.
Het leger van den Kaukasus bestaat voor een groot
gedeelte uit bergbewonersgeboren in het landwier
vaderen altijd den Muzulman hebben bevochten; voor
hen is hij de geboren vijand. Zij kennen geen anderen.