393
wanneer hij zelf geene krijgskundige bekwaamheden bezit
in dergelijke omstandigheden als veldheer zou willen
optreden?
Aan den veldheer alsdan in die omstandigheden alle
macht en bevoegdheid. Hij beschikt over de spoorwegen;
op zijn last worden wegen, bruggen en kampongs ver
nield; hij laat posten verlaten en andere oprichten. Hij
gehoorzaamt aan één last van den OpperlandvoogdJava
te behouden. En voor de tenuitvoerlegging van dezen
last moet alles buigen, moet alles zwichten, zelfs wanneer
de daartoe gebezigd wordende middelen niet in overeen
stemming zijn met bestaande wetten en verordeningen.
Geene tegenwerking of lauwe medewerking blij ve dan
ongestraft; de veldheer is dictator, d. i. de kommandant
van het Indische leger.
Men denke niet, dat met het stellen van bovenstaande
regelen beoogd wordt, het denkbeeld te doen ingang
vindendat het zoogenaamd militair element moet boven
drijven. In geenen deele. Ieder worde in zijn werkkring
gewaardeerd, en in vollen vredestijd zal in elke welgeor
dende staat het civiel element het land moeten regeer en.
Het leger treedt slechts op als de uitvoerder der bevelen
van regeeringswege. Zelfs in Duitschland het land der
militaire begrippen bij uitnemendheid, de staat met zijne
vele op militairen leest geschoeide organisatiën gebeurt
het niet anders. In Frankrijk moge men het wenschelijk
vindenin de meeste koloniën het bestuur in handen
te geven van officieren van de land- of zeemacht, Neder
land behoeft dat voorbeeld niet te volgen en generaals
of vlagofficieren der marine tot gouverneurs van koloniën
te kiezen. En Nederlandsch-Indië behoeft niet meer op
de bezittingen buiten Java hoofdofficieren van het leger
met het gezag van hoofd van gewestelijk bestuur te be
lasten wanneer dat bestuur reeds georganiseerd iswant