87
Deze ontwerpen zijn niet langer de droomender eeuw
van Peter en Katharina II. liet zijn plannen, gerijpt
onder de leiding van sommige der bekwaamste staatslieden
in Europa, en waarvan wij ons moeten voorbereiden de
volvoering beproefd te zien, lioe wij het ook met Rusland
aanleggen." Rusland bereikte in 1829 zijn doel niet,
want zijn overwinning stond bijna gelijk met een nederlaag,
gelijk wjj straks zullen zien.
Het vernieuwde zijn poging in 1853, door de uitsluitende
bescherming van de Christen-onderdanen der Porteeneen
stoffelijken waarborg te eischenmaar met nog rampspoedi
ger afloop voor zich zelf.
Het heeft nu (Maart 1877) zich zelf bijna gebracht op het
punt een nieuwe poging te wagen, aangemoedigd door den
toestand van Turkije, de verdeeldheid van Europa, de toe
juiching van zijn aanhangers in Engeland en de opwinding
door zijn leger en zijn geestelijkheid in zijn eigen land. Wjj
zeggen bijnawant noch de Tsaar, noch zijn Ministers
zijn blind voor het gewicht en de moeilijkheid van de
onderneming. Wij hellen over tot het geloof, dat de
Keizer gaarne een botsing zou vermijdendie het eind
eener vredelievende en roemrijke regeering kan verduis
teren door bloedbaden en onuitspreeklijk lijdenzoo het
drijven van de natie hem niet te sterk was. Want deze
botsing is niet minder gevaarlijk voor Rusland dan voor
Turkije, en zoo zijn handelingen meer bestuurd werden
door gezonde staatkunde dan door heerschzucht en harts
tocht, zou Rusland elk middel aangrijpen om ze te
ontgaan.
Beschouwen wij nu het militaire gedeelte van de vraag,
dat gewichtig blijftonverschillig of er al dan niet oorlog
zal zijn; want het is voornamelijk op militaire gronden en
door militaire middelen, dat de vrede bewaard kan worden.
