Bourgondiërs getrouwtrachtte Kabel ze tot één rijk te vereenigen. Om
dien reden had hij reeds in 1530 zijn zuster, koningin Mabia van Hon
garije benoemd tot landvoogdes met oppergezag over alle toen aan hem
behoorende Nederlandsche gewestenen stelde tot hare hulp drie raden in.
De Baad van State, waarin de stadhouders der gewesten, de ridders
van het Gulden Ylies en de bisschoppen zitting hadden, raadpleegden
over oorlog en vrede, de buitenlandsche aangelegenheden en de benoe
ming van ambtenaren; de Geheime Baad bezorgde de wetgeving en de
rechtspleging; de Baad van Financiën beheerde de geldmiddelen en de
vorstelijke domeinen.
Yoorts zocht de Keizer toenadering der gewesten te bevorderen door
herhaaldelijke bijeenroeping der Staten-Generaalafgevaardigden uit de
Staten der verschillende provinciën. Hij liet aan elk gewest de daaraan
toekomende vrijheden en rechten, maar dulde geen inbreuk op zijn
eigen gezag.
Tot bevordering van de éénheid bewerkte hij in 1548 op den rijksdag
te Augsburg, dat de Nederlanden verklaard werden uit te maken de
„Bourgondische Kreitz". De beheerscher dezer landen zou stem hebben op
den rijksdag; de „Kreitz" droeg in de rijkslasten een aandeel gelijk aan
dat van twee keurvorsten en stond onder bescherming van het Duitsche
rijk, dat verplicht was in geval van oorlog de Nederlanden te helpen.
Overigens waren de gewesten onafhankelijk van Duitschland en alleen
gehoorzaamheid aan Kabel V verschuldigd.
Het volgende jaar regelde Kabel de erfopvolging in de gewesten naar
de pragmatieke sanctie en deed zijn eenigen zoon Filips in de voor
naamste steden als zijn opvolger huldigen.
Vruchteloos had de Keizer getracht om de hervorming te onder
drukken. Eerst strenge verordeningen, daarna invoering der roomsche
inquisitie, vervolgens de bloedplakkaten maakten duizenden slachtoffers
en martelaren, maar bleken onvermogend te zijn om de aanhangers van
Lutheb en Zwingli uit te roeien.
Op 25 October 1555 stond Kabel Y te Brussel met groote plechtig
heid de regeering over de Nederlanden af aan zijn 28-jarigen zoon Filips.
Den volgenden dag werd Filips als Heer dier gewesten gehuldigd.
Filips was op 16-jarigen leeftijd gehuwd met de eveneens 16-jarige
Mabia van Portugal. Twee jaren later overleed zijkort na de geboorte
van don Cablos. Hij hertrouwde op 25 Juli 1554 te Londen met
Mabia Tudob, koningin van Engeland (15531558) „the bloody Mary",
dochter van Hendbik VIII (15091547) en Kathabina van Arragon,
een oud-tante van keizer Kabel Y, die in 1553 bij den dood van haar
broeder Edwaed YI (15471553) den troon van Engeland had aanvaard.
De huwelijksvoorwaarden behelsden o. a. dat Mabia Tudob tevens den
titel zou voeren van koningin van Spanje, Filips dien van koning van
Engeland, welk rijk toen nog betrekkelijk weinig gewicht in de schaal
6
