273
c. PIONIERS.
Gedurende de eerste jaren van den opstand werden burgers aange
wezen voor pionier-arbeid. Zoo moesten o. a. ten behoeve van het ontzet
van Leiden door Delft geleverd worden 400 pioniers (Res. H. 25 Sep
tember 1574).
Weldra werden krijgsgevangenen en landloopers voor den arbeid be
stemd. Kon men hierover niet beschikken, dan sprongen plattelands
bewoners in de bres.
Andries Gijssen werd kapitein „over alle gevangens die in 't werck
„gesteldt sullen worden"; elke gevangene ontving 3 stuivers daags (Res.
H. 31 Augustus en 4 October 1574). Marcq Tasseel, kapitein over
100 pioniers, werd gemachtigd „te moghen alomme aentasten, be-
„komen ende apprehenderen alle landtloopers en vagabonden, van wat
„Natie die zijn, niet in dienst wesende, ende de selve doen employeren
„ende arbeijden aan de Fortificatiën ende sterktenhetzij tot Louvesteyn
„ofte andersints, daer, ende soo lange 't selve den voornoemden capiteijn
„noodigh ende goedtduncken sal, midts al deselve in Montkost onder
houdende, ofte alsulck Loon daer vooren gevende, als den selven
„capiteijn bevinden sal nae den arbeijdt ende diensten, bij hen gedaen
„te behooren(Res. EL 8 April 1575).
Voorts geven Res. H. 26 Augustus, 25 September, 4 October en
22 December 1574, 12 Januari, 28 Augustus, 3 en 8 October en 1 No
vember 1575, 10, 23 en 28 Februari, 15 en 31 October 1576 nog in
lichtingen over de eerst in dienst genomen pioniers en hunne kapiteins.
Bij herstellingen aan de vestingwerken werd ook de hulp ingeroepen
van de burgerij, als o. a. in 1579 in Geertruidenberg(Res. H. 6 Juli 1579).
Toen een grooter aantal pioniers vereischt werden, moest elk dorp
hiertoe zijn contingent leveren (Res. H. 2, 3 en 5 October en 2 November 1582).
Zie voorts de Aanteekeningen N"s. 3678 en 103zoomede noot 2 op
bladz. 69.
Eerst in de laatste jaren der 16de eeuw werd pionier-arbeid aanbesteed
onder de soldatendiein sommige gevallenook daartoe konden ge
dwongen worden. Prins Maurits en graaf Willem Lodewijk wisten
hunne soldaten te overtuigen dat in pionier-arbeid niets smadelijks ge
legen was.
18
