292
Wanneer don Antonio en zijn zoon Emanuel niet op zeein Frankrijk
of elders vertoefden, dan hielden zij verblijf in Holland, hetwelk hun,
vooral in de jaren 1582 en 1583, krachtige ondersteuning verleende.
Onder de Res. H. 26 Januari 1582 is opgenomen:
„Is bij den Advocaet mede gerapporteert de gelegentheijdt der saecke
„aengaende pon Anthonie, van den secours die bij den Koningh van
„Yranckrijck den selven soude zijn belooft, te weten het onderhoudt van
„4000 soldaten voor den tijdt van een jaer te verstrecken de wapenen
„van 2000 Harquebusiers1000 Rustingen, 160 Metale stucken, 150000
„ponden kruijts, ende aengaende de assistentie van de schepen, dat hij
„die van Hollandt ende Zeelandt 12 schepen souden laten volgen, mits
„hebbende verseeckertheijt van eenige Baguen, die in handen gesteldt
„souden worden, sulcks hier na breeder sal werden aengeteijckent, ende
„voorts aen de steden overgesonden" (1).
De ingewikkelde inrichting van het muntwezen tijdens het bestaan
der Republiek is genoeg bekend om hier ter plaatse alleen te. wijzen
op de voortdurende zorg van de overheid, dat niet slechts gemunt zou
worden ter plaatsewaar dit volgens privilegie mocht geschiedenmaar
bovendien, dat die privilegiën zooveel mogelijk werden opgeheven.
Toch werd vergunning verleend, dat binnen Vianen gemunt mocht
worden door „de Hooghgeboorne Furstinne, vrouwe Aemilia, Palts-
„gravinne, Churfurstinneetc. en door den Koningh van Portugael
„don Anthonio" (2).
Den 6den September 1584 verleenden de Staten-Generaal aan don
Antonio vergunning om zijne schepen in de havens van Ostende en Sluis
te bergen.
Het was de bedoeling van don Antonio om niet alleen verzekerd te
zijn van veilige havensmaar ook van verkoopplaatsen voor den veroverden
buit. Veel geld was voor zijne ondernemingen noodig. Hij zocht ook
buit te behalen op de Nederlandsche schepen, die, onder vreemde,
neutrale vlag handel dreven op Spanje en Portugal. Deze handel werd
somwijlen wel eens bemoeilijkt; doch Spanje kon daarbij de Nederlanders
niet missen.
(1) Zie voorts Res. H. 24 Februari, 29 Mei (raekende 't equipeeren van de 12 oorloghsehepen tot
behoef van den koningh van Portugael don Anthonio), 2, 9, 16, 23 en 26 Juni, 3, 16, 18 en
26 Juli, 7, 20 en 23 Augustus, 17 September (victorie van den koningh Van Portugael op zee,
teghens den koningh van Castilien), 18 September, 8 October, 18, 9 en 14 November en 1 De
cember 1582, 8 Februari, 2, 22-24, 26 en 28 Maart, 5Mei, 4, lOenll Juni20 Juli2 Augustus
14 en 28 November, 5 en 10 December 1583 en 22 Juni 1584.
(2) Res. H. 18 September 1583. Vrouwe Emilia was de zuster van graaf Adolf van Nieuwenaar
en Meurs en weduwe van Hendrik van Brederode; zij werd in 1569 de tweede vrouw van
keurvorst Frederik III de vrome, paltzgraaf aan den Rijn, die in 1576 stierf* Zij woonde sedert
te Vianenlevende in onmin met haar stiefzoon Lodewijk VIFrederik's opvolgerdie de Cal
vinisten in de Paltz vervolgde en aldaar den Lutherschen godsdienst invoerde.
Over het munten van testoonen te Gorinchem op den naam van don Antonio zie Res. H.
14 November 1583.
