201
monstering ontslagen; de zes overige kapiteins bleven met hunne com
pagnieën in Staatschen dienst: hieruit blijkt tevens, dat de heer van
Stolberg geen 10, doch slechts 9 compagnieën had geleverd (Res. S. G.
24 en 25 November). Hoewel hij een „eerlijk afscheid" kreeg, kwa
men klachten in van de kapiteins, dat zij niet eens het verschuldigde
loopgeld van hun kolonel hadden ontvangen (Res. S. G. 12 en 15 De
cember). Ook van Staten-zijde liet de betaling te wenschen over
(Res. S. G. 17 en 29 Juni)Stolberg kon geen geld krijgen om den
marsch naar hier te lande te aanvaarden (Res. 12 Augustus). Wegens
gebrek aan geld had men moeite om bier en kaas te koopen (Res. 19
November); men wilde alle compagnieën casseerenmaar daartoe ontbrak
eveneens geld, zoodat besloten werd om 6 compagnieën in dienst te
houden (Res. S. G. 23 November 1592).
AANTEEKENING N°. 13 (bladz. 23).
Op het Algemeen Rijksarchief bevindt zich (onder 107/161 graaf Willem
Lodewijk van Nassau N°. 69) eene opgave van „verscheide slach- en
togtordres" met de sterkte, indeeling en opstelling van de Friesche
troepen in de jaren 1592, 1595 en 1601. De benaming van bataljon
gold niet uitsluitend bij de infanterie. Gedurende den marsch in Mei
1594 van Zwolle naar Coevorden waren de vanen evenzeer tot bataljons
samengevoegd (Journael van Anthonis Duyck I, 381).
Als vroegst gedrukt reglement uit dezen tijd kan beschouwd worden:
„Instructie van de Crijchs-oorts stellinghe, allen Hoofden, Beleyders van
„Armeyden van voetvolck, ende andere Orychs-last hebbende: nut ende
„dienstelijck. -- Eens deels uyten Franchoyschen in onse Nederlantsche
„tale overgheset, eensdeels oock by ghevoecht, vermeerdert, ende ver
andert, door den arbeyt van Adriaen Duyck. Drie Boecken, Tot
„Leyden by Jan Paets Jacobsz. ende Jan Bouwensz. in den jare 1588,
„opgedragen aen graaf Philips van Hohenloo" (aanwezig in de Ko
ninklijke Bibliotheek te 's-Gravenhagevoorafgegaan door „Der Bussen
„Meesterye, overgheset uyt den Hoochduyts in onse Nederlandtsche spraecke,
„Anno 1588". „Gedruckt tot Amstelredam by Cornelis Claesz. opt
„Water int Schrijf-boeckby de oude Brugghe").
In 1638 gaf H. Hondius te 's-Gravenhage uit „Eenige formen van
„slagh-ordens soo ten deel als in 't geheel van de legers der Geünieerde
„Provinciën. De ordre van t' afvarent' marcherenende het inquartieren
te velde. Geordineert bij Mauritius Prince van Oranien ende S. H.
„Fredrick Henrick, Prince van Oranien". De drie afdeelingen, waarin
Prins Maurits het leger bij den tocht naar Vlaanderen in 1600 verdeelde
worden hier brigades genoemd. Bij de samenstelling van dit werk is
gebruik gemaakt van het handschrift, vermeld in noot 1 van bladzijde 38.
