284
Om de daggelders te verzamelen werd door den tamboer „Lanaij" ge
slagen „ofte soo andere seggen boeren-palsrock".
„De wercken die aldus met gecommandeerde soldaten opgemaeckt
„worden sijn seer costelijck, ende imperfect. Costelijck om dat alle de
„soldaten moeten arbeyden, ende veel sijn, die hun leven gee-n schop
„off spade inde hant genomen hebben, insonderheyt de Franchoisen, die
„in plaetse van wercken den meesten tijt all lachende ende spelende
„doorbrengen; want een Vries off andere wel werckende meer op eenen
„dagh doen als vier Franchoisen
Was men buitenzijds beveiligddan nam de bevelhebber bij een voor
genomen beleg het terrein in oogenschouw en zocht de meest ge
schikte richting om de sterkte met loopgraven te naderen (approchee-
ren)na goedkeuring daarvan door Prins Maurits begonnen de soldaten
na invallen van het duister, de eerste parallel te graven. Het openen
van de tweede, de derde parallel en verdere approches geschiedde, als
zooveel gevaarlijker, bij aanbesteding, eveneens de aanleg van dammen,
katten, batterijen en dergelijke werken, per schacht aarde: het opper
vlak van een vierkante roede, ter diepte van een voet.
De ontwerpen werden vervaardigd door alle aanwezige of beschikbare
ingenieurs, ieder naar eigen vinding. Het meest geschikt geachte plan
kwam tot uitvoering. Daarbij bleek 't somwijlen, dat „op alle plaetsen
„geen meester Stevyn en is". Simon Stevin, kwartiermeester-generaal
van het legerhad op fortificatorisch gebied bijzondere verdiensten ver
worven.
In het hier behandelde tijdvak behoorde mr. Adriaan Anthonisz,
geboren in 1527, overleden in 1607, jaren lang burgemeester van Alk
maar, tot de voornaamste ingenieurs, aan wien herhaaldelijk het ont
werpen en den aanleg van duurzame fortificatie-werken werd opgedra
gen. Zijn zoon Anthonis Adriaansz, gelijk zijn broeder Adriaan,
professor in de wiskunde aan de Friesche universiteit, zich noemende
Metius, komt met zijn vader voor als ingenieur op den staat van oorlog
van 1590 ter repartitie van Holland.
Tot meester-ingenieur of fortificatie-meester werden achtereenvolgens
benoemd
sinds 1590. Jacob de Kemp (1); tevens schout van Gorinchem; ge
sneuveld 23 Juli 1595 vóór Grol;
sinds 1593. Nicolaas de Kemp (2);
sinds 1595. Jan Lenaertz (3), opvolger van Jacob de Kemp.
Aan Simon Stevin werd door Prins Maurits opgedragen het maken
(1) Comm. R. v. St. 3 Maart 1590.
(2) Comm. R. v. St. 30 Juli 1593. In 1608 verzocht hy to mogen overgaan in Zweedschen
dienst (Res. S. G. 31 Januari 1608).
(3) Comm. R. v. St. 9 December 1595.
