Hoe belangrijk de staten van oorlog ook zijn, laten de grenzen van
ons werk niet toe daarvan den geheelen inhoud, zelfs niet in uittreksels
of in onderdeelen te vermelden. In hoofdzaak beperken wij ons tot op
gaven omtrent de sterkte en de repartitie van ruiterij en voetvolk.
Verwondering baart de grove onnauwkeurigheid der cijfers, zoowel in
de ordinaris- als de extra-ordinaris-statentoch bestemd om onder de
oogen te komen van de hooge colleges eener natie van kooplieden: dit
geldt zoowel voor geldsommen als voor sterktecijfers. Zelfs duplicaten
verschillen meermalen belangrijk van elkander: niet alleen van de reeds
behandelde staten van oorlog, maar ook voor die van de volgende tijd
perken.
De staten van oorlog vóór 1607 beginnen met de repartitie op Holland.
Daarna prijkt Gelderland, oud-hertogdom tegenover de vroegere graaf
schappen of heerlijkheden, aan het hoofd. Groningen volgt op Overijssel,
omdat het pas in 1594 tot de Unie toetrad. Drenthe komt immer
achteraan, als niet behoorende tot de zeven gewesten der Unie; het
landschap deelde in de lasten, geenszins in de voordeelen eener absolute
souvereiniteit als de andere bondgenootenhoewel het niet behoorde tot
de generaliteitslanden.
Gemakshalve schikken wij ons naar de volgorde der provinciën, zooals
sinds 1607 in de staten van oorlog voorkomende.
De bedragen in de staten van oorlog werden berekend als uitgaven
per maand; 't duurde lange jaren alvorens overeenstemming was ver
kregen omtrent den tijdduur der betalingsmaand. De Res. S. G. van
7 Juli 1588 bepaalde de maand op 48, voor de garnizoenen in Zeeland
op 42 dagen; die van 2 April 1597, respectievelijk op 42 en 39 dagen.
Yoor Zeeland nam men de maanden korter tot verhooging der soldij
wegens het ongezonde Zeeuwsche klimaat. De berekening veranderde
telkenszooals reeds uit meerdere door ons vermelde traktementsbedragen
blijkt. Die van de hooge officieren werden in den regel gerekend op een
maand van 32 dagen. De staat van oorlog werd opgemaakt door den
Raad van State en ingediend bij de Staten-Generaal met bijvoeging eener
petitie, behelzende eene, zoo al dikwerf wijdloopige, toch duidelijke
uiteenzetting van den staatkundigen toestand en het verloop van den
oorlog, waarop de cijfers berustten. De Staten-Generaal bezorgden af
schriften voor de zevenbondgenooten. Het bedrag van elks aandeel, de
