47
vrede te voorkomen. De voornaamste uitkomst betrof de belofte van ko
ning Hendrik IV om binnen vier jaren een som van drie millioen
kronen te betalen. De koning moest bij het sluiten van vrede aan
Spanje beloven, dat hij de Republiek niet meer zou ondersteunen;
afbetaling zijner schulden, alias de beloofde gelden, mocht niet als hulp
worden aangemerkt. Den 2den Mei 159S kwam de vrede tusschen den
Katholieken koning (van Spanje) en den Aller-Christelijksten koning (van
Frankrijk) te Vervins tot stand (1). Het gezantschap trok van Frankrijk
naar Engeland om koningin Elisabeth tot blijvende ondersteuning van
de Republiek aan te sporen; doch zij wenschte tevoren geheele afwik
keling van het haar toekomende, begroot op twaalf millioen ponden
sterling. Dientengevolge achtte men een ander gezantschap, met uit
gebreide machtiging, noodzakelijkhiertoe werden aangewezen jhr. Johan
van Duivenvoorde heer van Warmond, Johan van Oldenbarnevelt
heer van den Tempel, Johan van der Werke en jhr. Johan van Hot-
tinga. Den 16den Augustus sloten zij een nieuw tractaat tot regeling in
de eerste plaats van de geldzaken, voorts van de verdere ondersteuning.
De 1150 man Engelschen in de cautionnaire steden werden voortaan
betaald door de Republiekdoch bleven onder eede aan de koningin en
de Staten-Generaal (2). Het eigenlijke secours van 5000 man voetvolk
en 1000 paarden zou vervallen en door de koningin uit haar dienst
worden ontslagen, om zoo de Staten dit wenschten geheel of ten
deele in hun dienst en betaling over te gaan. Ook bevatte het tractaat
bepalingen omtrent het verleenen van wederzijdsche ondersteuning in
bepaalde gevallen, terwijl voortaan één onderdaan van de koningin, in
plaats van tweezitting in den Raad van State zou nemen. Nog
tijdens de onderhandelingen met Engeland besloten de Staten-Gene
raal om sir Francis Vere te benoemen tot generaal over alle En
gelschen in hun dienst (3)en hem te vereeren met een gouden
ketting ter waarde van 1200, waaraan een gouden triumfpenning
hing (4).
Inmiddels hadden in de Zuidelijke Nederlanden gewichtige veranderingen
op staatkundig gebied plaats gegrepen. Koning Filips II van Spanje
droeg den 6den Mei 1598 de Zuidelijke Nederlanden en het graafschap
(1) Op 30 April, kort voor het sluiten van den vrede, waarborgde koning Hendrik IV bij
het zoogenaamde edict van Nantes aan zijne protostantsche onderdanen viijheid van
godsdienst.
(2) Z\j komen dientengevolge voor op den staat van oorlog van 1598 (zio Bijlage XIII).
By Res. S. G. 19 September 1598 werd bepaald, dat het garnizoen van Vlissingen met Ram-
mekens zou bestaan uit 1000 man, dat van Brielle en forten uit 450 man.
(3) Res. S. G. 6 Juli 1598, op een traktement van 1100 ter maand, boven eene com-
pagnie-colonelle en een compagnie kurassiers. Do commissie werd eerst verleend op 11
Januari 1599.
(4) Res. S. G. 10/13 Juli 1598.
