243
raad wisten om de betrokken provincie tot betaling te noodzaken. lil
December 1623 kwam liet garnizoen van Breda in beroering over de soldij-
qetaling; meer bijzonder een compagnie Engelschen, twee compagnieën
Franschen en twee compagnieën Walen, ook de vaan ruiters van den gouver
neur jhr. Justinus van Nassau. Den 22sten kwam prins Hendrik Frederik,
vergezeld van twee gedeputeerden van de Staten-Generaal en den Raad
van State, te Breda om de onlusten te stillen, waartoe hij 4 compag
nieën ruiters en 3 voetvolk uit Bergen-op-Zoom had ontboden. Een minne
lijke overeenkomst kwam tot stand, waarbij de soldaten zich tevreden
stelden met den ontvangst van 5 stuivers per dag zonder korting voor
kleeding en wapenen, mits geheele afrekening van allen achterstand op
den lsten Mei e.k. Nog andere ongereldheden vielen voor met de Engel
schen; zeven werden van hun bed gelicht: een hunner kreeg genade, vier
werden opgehangen, hetgeen twee moesten aanzien; 3 hunner compag
nieën werden overgeplaatst naar Tholen, eene naar Steenbergen (Res.
S. G. 9, 18 en 19 December, Res. H. 18 December, Res. R. v. St. 19
December, S. G. Lias loopende 2e helft 1623, Res. S. G. 1 Januari 1624).
In Utrecht dreigden onlusten met de soldaten der compagnie van den
luitenant-kolonel Vitenval wegens onrechtmatige korting op hunne
traktementen. Prins Maurits maakte daaraan een einde (Res. R. v. St.
19 December 1623).
AANTEEKENING N°. 66 (bladz. 107).
Jacob Merttensz. had, sinds de inneming van den Briel den lande
gediend; hij ontving 50 voor eens tot een „sub ventie uyt commiseratie"
(Res. S. G. 4 November 1616). Aan James Wode, gewezen luitenant van
kapitein John Hamilton, werden toegekend 20 om zijn kleederen uit
den lombard te lossen (1) (Res. S. G. 7 en 19 November 1619). Jhr.
Jeurien van Boetzelaer „oudt crychsman" kreeg maandelijks 36
met vrijdom van alle diensten (Res- R. v. St. 29 Juni 1623). Het extra-
ordinaris traktement van den Venetiaan Jan Boris, die 21 jaren bij de
garde van den prins gediend had, werd van 10 tot 14 verhoogd (Res.
S. G. 20 Juli 1623). Andries de Zoete, oud-soldaat en hoefsmid, bleef zijn
gage genieten, zonder dienst te doen (Res. R. v. St. 1 December 1623).
AANTEEKENING N°. 67 (bladz. 108).
Louis de Geer leverde voor den hertog van Brunswijk 3000 musketten
met bandelieren en forketten, 3000 harnassen en spiessen, 1000 ruiter-
wapenen, 1000 bandelier-roers (karabijnen), 1000 handgranaten, 100
trommen100 hellebaardenlontkruit en kogelsschoppenspaden en
(1) Sinds het begin der XVIIe eeuw kwamen in Nederland stadsbanken van leening
tot stand.