310
voldoende handhaafde. De dood van graaf Johan Ernst op 27 September
1617 te Udine redde hem.
In dezelfde maand September eindigde de dienstverbintenis der Neder
landers in Venetië. Een nieuwe overeenkomst smolt de twee regimenten
samen tot één van 12 compagnieën, waarvan het bevel, tegen de ver
wachting van hertog Joachim Ernst van Slees wij k-Holstein die mede
den veldtocht had bijgewoond, werd opgedragen aan kolonel Roque-
laure (1). Allengs groeiden de 400 weerbare mannen door terugkomst
van deserteurs weder aan tot 2500 soldatende anderen waren in dienst
getreden van Duitsche vorsten. Roquelaure kreeg de waardigheid van
„provveditore generale", overeenkomende met die van kwartiermeester-
generaal bij het Staatsche leger.
Voorloopig moesten de Nederlanders dienst doen op de Venetiaansche
oorlogsschepen in de Adriatische Zee om Venetië te vrijwaren tegen de
aanslagen van don Pedro de Toledo, gouverneur van Milaan, en van
don Pedro Giron d'Ossuna onderkoning van Napels die trots de bevelen
van Spanje op eigen gelegenheid krijg voerden.
Venetië was reeds lang bedacht op het aanwerven van meerdere troepen
o.a. had de republiek een contract gesloten met graaf George Lodewijk
van Loewenstein een Paltsche edelmantot aanwerving van een regiment
van 3000 Duitschers; de Amsterdamsche kooplieden Elias Trip en Louis
de Geer voorzagen het regiment van wapenen tot een bedrag van
45.26613 (2). De Duitschers werden te Emden vereenigd, omdat
alleen vervoer over zee mogelijk was (3). De Oost-Friezen verzetten zich
op alle wijzen tegen de inscheping en trachtten de opvolgend aan
komende soldaten den toegang tot land en havens te belettende Staten-
Generaal moesten met dwangmiddelen dreigen. Toevallig lag de com
mandeur ïïillebrant Gerbrantsz. Quast te Delfzijl met 7 schepen
zeilree voor een tocht tegen de Levantsche zeeroovers, zoodat het
regiment, waarbij wegens onvoldoende betaling reeds desertie en mui
terij waren uitgebroken, onder zijn bescherming werd gesteld (4). Het
korps gedroeg zich te Venetië slecht; velen leenden het oor aan Ossuna,
lieten zich omkoopen en in een samenzwering met bloedige gevolgen
medeslepen. Bovendien bestempelden de Venetianen tot schade van
den goeden Nederlandschen naam de Duitschers met den naam van
Hollanders.
Heel wat beter dan de Duitschers gedroeg zich het regiment Hollanders
van den kolonel Karel Huyn van Amstenraedt: een man, die 18jaren
in dienst was geweest van de Republiek en van Brandenburg (5). De
(1) Res. s. G. 5, 6, 8 en 19 October 1617.
(2) Res. S. G. 16 November 1617.
(3) Res. S. G. 17 Februari, 8 Maart, 25 en 26 April 1617.
(4) Res. S. G. 22 Juli, 3 en 19 Augustus, 6 September 1617.
(5) Res, S. G. 22 October 161617 Maart 1618.