124
Jacob van Randwijck met 28 vanen te Dornick en in de Hetter
achter (1).
De vloot met het te Nijmegen ingescheepte gros kwam op 10 September
over Dordrecht ter hoogte van St. Anna en vereenigde zich den volgenden
dag met de te Bergen-op-Zoom ingescheepte ruiterij en de treinen, die
daarheen waren gemarcheerd. Na landing bij Philippine begon de infan
terie zich op 14 September om het dorp Assenede te verschansen, terwijl
de ruiterij te Bouchaute bleef. Ware de wind voor den scheepstocht
gunstiger geweest, dan zou de aanslag op Sas van Gent waarschijnlijk
met goeden uitslag bekroond zijn; thans had de vijand maatregelen
kunnen nemen, zoodat Lede zich reeds tusschen Gent en het Sas,
Fontaine in het land van Waes bevond. Een geregeld beleg was uit
gesloten; ziekte noopte den Prins tot verblijf te Bergen-op-Zoomterwijl,
zooals de noodkreet der gedeputeerden uit Assenede luidde, ,,t' onmo-
„gelick is mettet Leger in t' velt te blijven, alsoo gants egeen geit meer
„bij de cassa en is". De eenige belangrijke gebeurtenis vormde een
aanval van Andreas Cantelmo gouverneur van Bruggewiens voortroep
drie compagnieën ruiters en eenige vuurroers onder Lucas CAijro, den
25sten September het kwartier van den prins van ïalmont te Water
vliet binnendrong; zij werden verjaagd, doch voerden den majoor Johan
van Merode, heer van Rummen, krijgsgevangen mede (2). De insche
ping van het leger geschiedde op 29 September te Philippine met be
stemming naar Bergen-op-Zoom, van waar weder „jammerlicke dachten
„over ende ter saeeke van manquement van geit tot de legerlasten"
naar 's-Gravenhage werden gezondende voerlieden moesten al bedelende
aan de kost zien te komen. Nadat Fontaine zich naar de omstreken
van Diest begeven had, konden op 11 en 12 October de compagnieën
naar hunne garnizoenen teruggezonden worden; die onder graaf Hendrik
van Nassau bleven tot het einde der maand te Gennep (8).
De Zeeuwsche grensstreken waren in den loop van het jaar 't meest
blootgesteld aan kleine vijandelijke aanvallen; verrassingen, die door
tijdige ontdekking mislukten. Van een nachtelijken aanval op Liefkens-
hoek (27 Juli) stippen wij aan, dat de vijand aftrok met achterlating
van 64 „stucken nieuwe inventie", bestaande uit biezen rollen, waar
mede een persoon met behulp van twee daaraan bevestigde plankjes
over een gracht of ander water kon roeien. Denzelfden dag beklommen
soldaten uit Maastricht de muren van Tienen, doodden vele burgers en
(1) Res. S. G. 30 Juli, 10, 17, 26 en 30 Augustus, Lias loopende 1641 dd. 7, 13, 23 en
27 Augustus. De maarschalk de Meilleraye had zich op 26 Juli meester gemaakt van
Ayre.
(2) S. G. Lias loopende 1641 dd. 5, 10, 17 en 27 Septemhor, Res. S. G. 9, 20, 24 en 29
September, 2 October. De kolonel der cavalerie Henry Charles de la Tremouille, hertog
van Thouars, prins van ïalmont, was kleinzoon van prins "Willem I van Oranje.
(3) S. G. Lias loopende 1641 dd. 28 September, 3, 7 en 14 October, Res. S. G. 1, 2, 12,
14 en 29 October. Zie Aanteekening N°. 57,
