224
dien de Staten Generaal vereerden met den bijnaam Belgicus en een
lijfpensioen, hetwelk de vader niet aannam: wel het aanbod eener com
pagnie infanterie op Hollandofschoon de jeugdige Leon van Ulffelt
heer tot Saltor, niet in staat was om den eed af te leggen; hij overleed
den Ssten Mei 1651 (1).
Tegenover dergelijke knapen en jongelingen, die voorloopig geen dienst
bij den troep dedenwas 't treurig gesteld met ouden van dagenwelke
men wegens gebrek aan een pensioen-regeling wel verplicht was op andere
wijze te onderhouden en tegen armoede te vrijwaren. Enkele voorbeelden.
Een adelborst, die bij Philippine zijn rechterbeen verloren had, bleef
bij de compagnie geappointeerd op soldaten-soldij (2); een bijna blinde
sergeant bleef bij de compagnie om diensten te verrichten zooverre
hij vermocht; een ander met 40 dienstjaren, verder „onbequaem", even
eens (3). Ruiters, die niet meer te paard konden komen, werden ge
appointeerd o. a. een kwartiermeester met 40 dienstjaren op een
derde kurassiers-gage, een korporaal met 60 dienstjaren, op 30 ter
maand (4).
Naai mate gedurende de laatste jaren van den 80-jarigen oorlog de vredes-
kansen verbeterden, vonden minder ingrijpende veranderingen bij de gere-
partieerde compagnieën plaats. In 1646 verklaarde de Raad van State
zich tegen de wenschen van Overijssel en Groningen om elk een pro
vinciaal regiment op te richten, overwegende, dat zulks met de bestaande
regimenten was geschied „int heetste van den oorlogh", maar thans geen
reden had (5). Toch gaven de Staten-Generaal hunne toestemming.
Anders ging 't met de ongerepartieerde compagnieën. Na afdan
king in 1644 van negen compagnieën te voet en twee vanen, die in
dienst van graaf Ulrich van Oost-Friesland overgingen (6), waren nog
3 compagnieën-colonnelle van 120 en 66 compagnieën van 75 hoofden
op de Fransche subsidie aangewezen. Toen deze afliep, werden ze op
1 Juli 1647 gerepartieerdten einde door de provinciën te worden be
taald, en enkele maanden later ontslagen, met uitzondering der com
pagnie vuurroers van Johan Diederik Bouman (7).
De infanterie telde bij het sluiten van den vrede 471 gerepartieerde
compagnieën, die van Bouman medegerekend.
Een bijzonder korps vormde het regiment vuurroers van kolonel Johan
van Wijnbergen, in 1632 opgericht ter sterkte van 10 compagnieën,
(1) Res. R. v. St. 5 Maart 1647Res. S. G. 12 Mei, Res. H. 4 Augustus 1651. G. P. B. II
561 dd. 12 Februari 1647, bevat het met Denemarken gesloten tractaat.
(2) Res. R. v. St. 4 November 1633.
(3) Res. R. v. St. 19 April, 12 November 1636.
(4) Res. R. v. St. 16 Januari 1636, Res. S. G. 13 Mei 1637.
(5) Res. R. v. St. 22, 23 Mei 1646.
(6) Res. S. G. 12 Mei 1644.
(7) S. G. Lias loopende 1647 dd. 1 Juli, Res. S. G. 11 September.
