101
In begin October moest cle stad hare poorten voor den keurvorst ope
nen; deze vermeerderde de bewapening der citadel met 50 kanonnen,
benevens materialen en munitie, alles te Amsterdam ingekocht. Het
overleg leidde niet tot een verbond, slechts kwam een reglement tot
stand, regelende het marcheeren van troepen op wederzijdsch grond
gebied, hetwelk in de praktijk weinig uithaalde (1).
b. Tegenover Oost-Friesland bepaalden de zorgen van de Republiek
zich hoofdzakelijk tot de door haar uitgeleende sommen, zoowel aan
het vorstelijke stamhuis als aan de Stenden. Sinds het uitbreken van
den oorlog in 1672 stelde zij pogingen in het werk om de schulden be
taald te krijgen, waartoe zich „seer weynigh apparentie was open-
„baerende", zoodat meermalen „met de stercke handt" werd gedreigd.
In 1678 kwam met Christina Charlotte, weduwe van den in 1665 over
leden vorst George Christiaan, regentes voor haar zoon Christiaan
Eberitard, een regeling der schulden tot stand. De Stenden toonden
zich bereid tot betaling zoodra ze van de vreemde inkwartieringen
waren verlost: waarvoor inderdaad veel te zeggen viel (2).
Gedurende de oorlogsjaren had Oost-Frieschland voortdurend te
lijden van vreemde inkwartiering. Gelijktijdig, soms na elkander, ver
schenen Munstersche, Deensche en Brunswijksche troepen, welke hun
verblijf door „exactien, affpersingen van geit, slagen ende plagen der
„Ingesetenen op den platten Lande" kenmerkten. Afkoop hielp weinig.
In 1676 kochten de huisluiden zich vrij van fourageeringen der Deen
sche cavalerie „voor eerst met ses stuyver yder gras". In hetzelfde jaar
sloten de Stenden met de Brunswijkers een geldelijke overeenkomst,
maar toen de Brunswijksche gezant een gestorte som medenam zonder
daarvan iets voor de troepen te bestemmen, bleven.de soldaten op den
ouden voet geweld plegen. Op 28 Augutus belette de commandeur van
Leeroord aan Munstersche troepen 1 regiment cavalerie en 1000
man infanterie den Eems-overgang uit Reiderland naar de Leersche
zijde. Deze dwongen nu de Jemgummers hen naar de zijde van Em-
den over te zetten, waar bovendien 6 regimenten infanterie met 18
metalen stukken en mortieren, zoogenaamd uit Stade aankwamen,
doch werkelijk uit Meppen. Weldra bezetten zij Oldersum en de toegan
gen tot Emden, dreven het vee weg en sloten met de vorstin een ver
drag „tegen der Stenden vrijheijt ende d'opgerechte accoorden en
„concordaten". Na tusschenkomst van Hunne Hoog Mogenden boden
de Munstersche tegen „een aendragelijcke somme" aan om te vertrek-
(1) Res. S.G. 11, 28 April, 19 Juli, 18, 21, 22 Augustus, 30 September, 15 November, 12
December 1684, 7, 25 April, 11 Mei. 11 Juli, 3 October 1685.
(2) Res. S.G. 6 Januari, 68 Maart, 24 April, 9 Mei, 16 Juni 1673, 13, 17, 28 April, 23 Mei
1676, Res. R. v. St. 10 Mei, 20 December 1678.
