218
D.d. 30 Juni 1681. „Ordre ende Reglement welcke Syne Hoocheyt
„verstaet, dat bij de Regimenten te Voet punctuelijck na desen sal
„werden onderhouden" regelende de exercitiën, verloven, soldij
betaling, aanstellingen tot sergeant en korporaal, ontslag, aanschaf
fing van kleeding, wachtdienst, solliciteurs (1).
D.d. 6 September 1688.,, Geredresseerde Ordre op de Exercitie van
„de Militie. Manuaal of Exercitie van een Musquettier, Grenadier en
„Piekenier, mitsgaders op het doen der Evolutien volgens de woorden
„van Commando en de bijgevoeghde Explicatien. Als meede het Re
glement tot het formeeren der Battaillons, het observeeren van de
„Ceremonien en eenige andere Ordres" (2). Blijkens de „Ordre op de
„Exercitie" waren de muskettiers als van ouds voorzien van bande
liers met kruitmaten, waarvan zij na het storten uit een hoorn van
kruit op de pan het deksel met behulp van de tanden en den duim
aftrokken om, met den kogel in den mond, het kruit in den loop te
schudden. De wapening van de grenadiers bestond uit een snaphaan
met vuursteenslot, een hoorn voor het storten van kruit op de pan,
benevens patronen, waarvan de kogel moest worden afgebeten, alvo
rens den loop van kruit te voorzien. Een in den loop gestoken bajonet
maakte het wapen geschikt voor het handgemeen, welke om te kunnen
vuren vooraf uit den loop moest verwijderd worden; ze was reeds vóór
1672 in gebruik. In 1682 vervaardigde Coehoorn een bajonet met een
holle schaft om over de tromp te schuiven, welke mede vóór het vuren
moesten worden afgenomen en niet voor gebruik werd aangenomen. In
April 1675 voerde Zijne Hoogheid den snaphaan bij het regiment gar
des in (3). Bij aanval op den vijand gingen de grenadiers als stormtroe
pen vooruit; zij droegen dan de snaphaan met een kordon over den
schouder en wierpen granaten, welke zij in een „grenaed-tas" mede
voerden. Op 13 Januari 1673 sloten gecommitteerden van Holland.met
den Luikschen koopman Dieudonné de Bael een contract tot levering
van 6000 musketten met lontslot, schietende kogels van 12 in het pond,
tegen 58 per stuk, verder 3000 snaphaansloten tegen 618 (4).
Bij de piekeuiers was het rondas of ronde schild (5) reeds sinds lan
gen tijd vervallen. In 1669 schafte Leiden, bij de schutterij, de rondas
siers als verouderde instelling af. Tot 1759 bleven zij bij de schutterijen
van Delft en 's-Hertogenbosch in wezen.
e. Vaandels.
Elke compagnie infanterie bezat haar vaandeldat van de lijfcom
pagnie van den kolonel was het eigenlijke regimentsvaandel. In 1676
(1) Zie mede Ree. Mil. Num. 63 en 64.
(2) Ree. Mil. I Num. 78 en 79.
(3) Hollandsche Mercui'ius.
(4) Res. Gec. Holl. 14 Januari 1673.
(5) Zie Deel III bladzijde 174.
