10
van militairen, burgers, landlieden en matrozen „om in deze tijd, ende
„sonderlingh bij opkomende vorst, offensive te ageren"; zoo mede tot
behoorlijke betaling der militie, gepaard aan reductie bij de cavalerie
en infanterie. De burgemeesters schonken tot aanmoediging van dienst
neming „1000 pije rocken en gelijck getal paeren koussen, en schoenen";
zij hoopten, dat de van dienst vrijgestelde „Mennogezinden" hun voor
beeld zouden volgen. Het door gecommitteerden van Holland met den
prins van Oranje gepleegde overleg leidde tot aanwijzing van 6 a 7000
man voetvolk en 2000 ruiters ten einde bij vorst op alles voorbereid te
zijn. De onder de bevelen van gereformeerde officieren in dienst te
stellen burgers en huisluiden zouden zooveel mogelijk bewapend
worden met musketten of snaphanen en voorzien van patronen in
tasschen in plaats van in de bandeliers. Ook trof men maatregelen
tot versterking van brood, paardenvoer, munitie, voetangels, bijlen en
ijssporen. De militie van Amsterdam loste de bezettingen af van Weesp
en Muiden. Aangezien van de burgers „niet wel konnende werden
„geverght omme alle soodanige Functien te doen, die men gewendt
„is het Volck van Oorloge op te leggen, den Staet vervolgens van de-
„selve Burgers soo groote dienst niet en konde trecken als deselve
„van effective Soldaten was genietende", machtigde Holland, onder
goedkeuring van den Prins van Oranje, de steden om het verplicht
aantal burgers door het halve aantal waardgelders te vervangen, op
niet hooger soldij dan die van soldaat. Nader bepaalde men de soldij
van de in 1673 op patent van den Prins uitgezonden burgers en waard
gelders op 10 Stuivers daags. Een „liefhebber des vaderlands" bood
een ontwerp aan om Holland door inundatiën en fortificatiën onover
winnelijk te maken. Een ander gaf in druk een „Optocht der Bata
vieren voor de vrijheid des Vaderlands, zijnde een ontwerp om uyt
„Hollant alleen, ten langsten in i eertien dagen, buiten kosten van den
„gemeenen Staet, hondert duysent weerbare Mannen in 't Veldt te
„brengen om 's Lants Vijanden te verdrijven uit alle Plaetzen van hun
„ingenomen", 't Kwam daarop neer, dat 65500 kapitalisten met een
vermogen van 80.000 tot 2000, in verhouding tot elks vermogen
een zeker aantal mannen, samen 100000 man, onder de wapenen moes
ten brengen. Het voorstel mocht waarschijnlijk de instemming van de
groote kapitalisten niet wegdiagen en werd „als wezende in meest alle
„deelen van een absolute impossibiliteyt" ter zijde gelegd. De Holland-
sche burgers en waardgelders werden op het einde des jaars gelicenti-
eerd (1).
Intusschen werd de werving van nieuwe korpsen infanterie voort
gezet, deels gegrond op de goedgekeurde, doch niet volvoerde lichtingen
(1) Res. H. 3, 9, 11 Januari, 9 Februari, 17 Juni, 26 October, 22 December, Pamfletten
10939, 10997, 1 1006, 11007, G.P.B. III 175 dd. 15 Mei 1673; Zie voorts N° 1937 van het re
gister der S.G.: „Verbael vande besoigues op het ip-ontbot. vande burgeren en huysluyden,
„gehouden sedert den 28sten April 1673", benevens G.P.B. III 180 dd. 13 September 1673, III
244 dd. 13 Augustus 1674, G.P.B. III 243, 266 dd. 8 October 1680.
