37
Borchloon te Schnersheim in den Blzas voor Hunne Hoog Mogenden
gemonsterd. Nadat Bournonville op 4 October den slag bij Ensis-
heim in den Opper-Elzas tegen Turenne had verloren, was zijn leger
door de vereeniging met het Brandenburgsche wel in getalsterkte
verre tegen het Fransche opgewassen, doch het bleef zich kenmerken
door besluiteloosheid en geringe overeenstemming tusschen de aan
voerders. Zoodoende behield Turenne de overhand, versloeg de Duit-
schers bij Mühlhausen ('29 December) en Turkheim (5 Januari 1675),
en noodzaakte hen over den Rijn terug te trekken (1).
De met Groot-Brittannië gesloten vrede veroorloofde de Republiek
een inkrimping van een groot aantal uit te rusten schepen. De bespa
ring bestemde men aan een lichting van 9000 man onder „goede ende
geexperimenteerde" officieren, als landmilitie ter zee. De vloot bestond
uit
18 schepen van oorlog met 6680 stukken, 400 matrozen
24 50—60 300
1'2 40—50 200
12 fregatten van oorlog 3036 130
18 branders met 30 koppen,
12 groote en 12 kleine galjooten,
18 snauwen met 30 koppen,
24 fluitschepen tot vervoer der landmilitie.
Laatst vermelde werd geformeerd in 10 regimenten van 12 compag
nieën ad 89 hoofden. Elke regimentsstaf bestond uit 1 kolonel, 1 luite
nant-kolonel, 1 majoor, 1 adjudant, 1 kwartiermeester, 1 provoost.
Elke soldaat ontving een hangmat, een rok, een hemd, een paar kou
sen en een paar schoenen. Onder de 9000 man waren de Hollandsche
mariniers niet begrepen, die bij het veldleger bleven ingedeeld. Fries
land had vier compagnieën mariniers beschikbaar moeten stellen, doch
weigerde daaraan te voldoen. Yan de Zeeuwsche mariniers bevonden
zich vier compagnieën te Bergen op Zoom, twee andere in West-In-
dië (2). Van de vloot, die onder den luitenant-admiraal-generaal de
Ruyter in zee liep, scheidde zich een gedeelte onder den luitenant-ad
miraal Cornelis Tromp af met bestemming naar de kust van Bre-
tagne; de daarop ingescheepte 4000 man landtroepen stonden onder be
vel van graaf Willem Adriaan de Hornes, meester-generaal der ar
tillerie, met de kolonels Diederik Stecke, loo Gerard Frentz,
Frederik Backer en Henry Graham; Arent de Wilde ging mede
als „chirurgijn over de landmilitie ter zee". De onderneming werd
(1) Seor. Res. S.G. 12, 17 Maart, 7, 8 Mei, 16 Juli 1674.
(2) Seer. Res. S.G. 19 December 1673, 3 Februari, 16 Maart, Res. S.G. 11 April 16—18,
23 Mei, 16 October 1674.
Bijzonderheden betreffende de 10 regimenten voor de vloot, treffe men aan in Hoofdstuk
II.
