38
dienstbaar gemaakt aan de plannen van Louis de Rohan, prins van
Guémenée en zijne rotgezellen, naar verluidde om koning Lodewijk
in het bosch van Marly op te lichten en aan de Nederlandsche vloot
uit te leveren. Terwijl de koning aan een jachtpartij deelnam, zou
Monterey 18000 man bij Valenciennes gereed houden ter ondersteu
ning van een in Normandië uit te breken opstand. Ter vervanging van
sommige daarvoor bestemde Spaansche garnizoenen, kwam, op last
van prins Willem III, de kolonel Caspar de Mauregnault met zijn
regiment tijdelijk te Gent, later te Nieuwpoort en Dixmuiden; in Sep
tember keerde hij naar Staats-Vlaanderen terug. Het listig ontworpen
plan mislukte door verraad, nog meer door den onrustigen, voortva
renden Tromp, die geen geduld toonde bij het wachten op een overeen
gekomen sein. Het verslag dd. 27 Juli van graaf de Hornes aan Hun
ne Hoog Mogenden vermeldde: op 23 Juni verscheen de vloot voor
Belle He; een Engelsch schipper beweerde, dat het eiland bezet was met
8000 man, waaronder 600 edellieden te paard. Men landde den volgen
den dag en ondervond door twee boven elkaar gelegen retranchemen-
ten groot oponthoud om den berg te beklimmen; 's nachts kampeerde
men op musketschotafstand van het kasteel, later nabij Sauzon, zonder
tegen het fort, uit tijdsbesparing, iets te ondernemen en keerde op 30
Juni met grooten buit naar de schepen terug. Den 3den Juli ankerde
de vloot in de baai van Bourgneuf, den volgenden dag landde men op
het eiland Noirmoutier. Na een kort gevecht, waarbij de Staatschen 135
man aan dooden en gekwetsten verloren, vluchtten de Franschen over
den bij laag water droog geloopen dam naar het vaste land van Poitou.
La het kasteel gedeeltelijk vernield, de werken aan het strand „ge-
sleght de huizen „geleeght", het vee „geconsumeert" te hebben,
scheepte men zich na een drieweeksch verblijf, weder in met medene
ming van 8 metalen-, 9 ijzeren kanonnen, 14.000 rijksdaalders aan
brandschat en andere buit, zonder daarin gemoeid te worden door een
ter overzijde opgestelde macht van 7000 edellieden te paard en 13000
man infanterie. Toen de vloot het anker lichtte, wist men dat de sa
menzweering was verijdeld; op 27 November verloor Rohan het leven
op t schavot. De van Noirmoutier medegenomen gijzelaars herkregen
in 1676 de vrijheid (1). Aangezien de consenten niet verder dan tot
15 October reikten, had de vloot van Tromp nu huiswaarts moeten
keeren, doch de luitenant-admiraal en de meester-generaal lieten zich
door de Spanjaarden overreden om met hun vloot tegen die der Fran
schen in de Middellandsche Zee op te treden. Deze zelfstandige hande
ling van subalterne chefs gaf aanleiding tot ontevredenheidsbetuigin
gen van den Prins van Oranje en van Hunne Hoog Mogenden, en
baarde hun groote moeilijkheden in de latere vereffening der extra
(1) Res. R. v. St. 18 Mei, Res. S.G. 4 Augustus, 8 September. Lias loopende dd. 7 Augus
tus, 1674 Res. S.G. 18 Juni 1876.
