52
landvoogd was hun 97.000 voor brood schuldig en had aan den ont
vanger-generaal te 's-Gravenhage slechts 24.000 laten afdragen, welk
bedrag voor andere betalingen was besteed (1). De slecbt onderhouden
Staatsche troepen pleegden veel moedwil, vooral in de Meiery van
's-Hertogenbosch, waar de bevolking toch al zoo sterk bad geleden
en nog leed van den vijand. De ontwrichting van het maatschappelijke
welzijn noopte tal van onderdanen der Republiek tot dienstneming
bij den goed betalenden vijand; zij werden teruggeroepen met belofte
van amnestie, doch onder bedreiging van doodstraf en verbeurdver-.
klaring van goederen, als daarmede twee maanden verliepen. Ook
bleek 't later dat tal van gereformeerde officieren geen gevolg hadden
gegeven aan het bevel om zich bij de gedeputeerden te velde aan te
melden; hunne namen werden op den Staat van oorlog doorgeslagen
en door die van anderen vervangen (2).
Met de subsidie-betaling aan vreemde vorsten bleef 't treurig gesteld.
In 1676 verliep geen maand zonder klachten dienaangaande. Hunne
Hoog Mogenden beriepen zich op ,,haer onvermogen ende de droevige
„toevallen van allerley ongediert en watervloeden". In Maart drongen
zij ten Hove te Madrid aan om alle subsidie-verplichtingen op zich te
nemen, de Republiek daarvan te ontheffen. Niet dat Spanje daartoe
verplicht was, maar uit welbegrepen eigenbelang, aangezien de Repu
bliek dan een leger van 30.000 man in plaats van het overeengekomen
mindere getal in de Spaansche Nederlanden te velde kon brengen en de
vloot langer in de Middellandsche zee laten verblijven (3).
Keurvorst Frederik Willem van Brandenburg was „bij den
„aanvanck vande campagne ten hoochsten om geit verlegen" en wachtte
vruchteloos op de door Spanje verschuldigde 20.000 rijksdaalders.
Frankrijk trachtte dit euvel te benutten om Brandenburg van zijn
bondgenooten te scheiden. Doch de keurvorst wilde zijn op de Zweden
behaalde voordeelen niet prijsgeven, Hunne Hoog Mogenden trachtten
hem in zijne goede voornemens te versterken door het sluiten van een
„perpetuele alliancie van Syn Churfurst. Doorl. en desselffs Hooghe
Heeren Nacomelingen" met de Republiek, hetgeen tot langdurige
beraadslagingen aanleiding gaf (4).
Munster en Nieuwburg voegden zich als nieuwe leden bij de gealli
eerden, die voor subsidie van Spanje en de Republiek in aanmerking
kwamen.
Bisschop Christoffel Bernard van Galen verschoof de ratifi
catie van het met Munster tot stand gekomen tractaat, zoodat men hem
verdacht weder van partij te willen veranderen; de fout lag echter in
(1) Res. S.G. 2, 16, 18, 19, 2628 Mei, 4, 6, 22, 25 Juni, 3 Augustus, Seer. Res. S.G. 27
Augustus 1676.
(2) Res. S.G. 15 Januari, 4 April, Res. R. v. St. 18 Maart, 15, 16 Juli 1676.
(3) Seer. Res. S.G. 13 Januari, 3 Maart 1676.
(4) Seer. Res. S.G. 5, 26 Juni 1676.
