78
en parlement eischten dat Karel II den oorlog zou verklaren. Doch
de koning achtte den tijd daartoe nog niet gekomen. Hunne Hoog
Mogenden vonden een „eerlycke vreede" verkieslijker dan voortzet
ting van den oorlog, zelfs wanneer Groot-Brittannië tot den krijg be
sloot, hetgeen zij overigens gaarne zagen gebeuren om de Franschen
des te eerder tot vrede te doen neigen; voor de verleende hulp zouden
zij echter onder geenerlei voorwaarden toestaan „om eenige steden
„offte plaetsen van desen Staet in handen van Sijn Majesteit te stel-
„len": de geschiedenis van de cautionnaire steden was nog geenszins
vergeten. Was de vrede eenmaal gesloten, zoo meenden Hunne Hoog
Mogenden dezen te kunnen verzekeren door bezetting door hunne troe
pen van een barrière in de Spaansche Nederlanden, tot welk doel zij zelfs
bereid waren om een bondgenootschap met Frankrijk te sluiten. (1).
Op een uitnoodiging van Karel II vertrok Prins Willem 17 Oc
tober van 's Gravenhage naar Engeland, met verlof der Staten. Des
prinsen verloving met de op 30 April 1662 geboren protestantsche prin
ses Maria, dochter van den hertog van York en van Anna Hijde, gra
vin van Clarendon, ging de staatkundige onderhandelingen vooraf.
Willem en Mary huwden 14 November en deden een maand later hun
intocht te 's Gravenhage, waarbij de op witte paarden gezeten gardes
du corps en de gardes Zwitsers aller aandacht trokken (2).
H. VREDE MET FRANKRIJK. SLAG BIJ ST. DENIS.
Het huwelijk van prins Willem van Oranje met Maria, oudste
dochter des hertogs Jacobus van York, wie de kans beschoren was
om troonopvolgster van Groot-Britannië te worden, verlevendigde
de hoop in de Republiek, dat het eilandenrijk krachtig zou medewer
ken tot het bereiken van vrede, waarnaar zoo reikhalzend werd uitge
zien. Op 10 Januari 1678 kwam tusschen beide mogendheden een trac-
taat tot stand, op den 26sten d.a.v. in enkele artikelen gewijzigd,
waarbij men zich verbond den oorlog vereenigd voort te zetten, als
Frankrijk geen vrede wilde sluiten. Koning Karel II zou niet gedoogen
dat aan den vrede der Pyreneën werd getornd. Onderhandelingen over
een tweede tractaat, hetwelk reeds den 27sten December 1674 door
Hunne Hoog Mogenden was aangeboden en dat nadere regelingen
bevatte: bij een aanval op Groot-Britannië of op de Republiek zou men
elkander ondersteunen met 6000 man infanterie en 20 schepen van
oorlog, te stellen onder de bevelen van den aangevallene (3), kwamen
niet tot eene oplossing.
(1) Seer. Res. S.G. 26 Januari, 12 Februari, 13 April, 17, 31 Mei, 5 Augustus, 15 October,
Seer. Res. H. 8, 13 October 1677.
(2) Seer. Res. S.G. 14—16 October, Res. S.G. 16 October, 7, 11, 13, 17, 20, 23, 24 Novem
ber 1677.
(3) Seer. Res. S.G. 3, 10, 26—28, 31 Januari, 1, 2, 4, 24 Maart, Res. S.G. 22 Maart, Secr.
Res. H. 13 Januari, 11, 12, 25 Februari, 23 Maart 1678.
