vijand en de totale lengte van de stelling zou geringer worden dan bij een verdediging van
de Grebbestelling met een omgebogen vleugel naar het Z. front van de Vg.H. Na
uitgebreide verkenningen, zoowel op den grond als uit de lucht, viel tenslotte toch de
beslissing ten gunste van de Grebbestelling. De motieven hiervoor waren in hoofdzaak de
volgende:
a. Hoewel de inundatiën voor het O. front van de Vg.H. in het algemeen breeder
waren dan voor de Grebbestelling, waren in het O. front toch ook zwakke plekken,
met name o.a. het stellinggedeelte voor Utrecht.
b. Tegenover het voordeel van meer veiligheid tegen artilleriebeschieting stond de moge
lijkheid van stormrijp bombardeeren uit de lucht, waardoor aan dit argument veel van
zijn waarde was ontnomen.
c. Bij een aanval op het O. front van de Vg.H. zou de vijand het voordeel hebben
van de gedekte terreinen voor legering enz.
d. De Grebbestelling bood ons betere gelegenheid tot gedekte legering, verplaatsing
en opstelling van staven, troepen en treinen dan het O. front Vg.H. Zulks was,
bij de toenemende beteekenis van het luchtwapen, van eminent belang.
e. De Grebbestelling dekte grooter gedeelte van het land en beschermde, met name
Amsterdam, tegen een werkzame beschieting met artillerie.
f. De Grebbestelling bood meer strategische mogelijkheden. Het was nl. mogelijk om,
hetzij de verdediging van het hart des lands te voeren door ombuiging van het front
langs Waal en Linge naar het Z. front van de Vg.H., dan wel de hardnekkige
verdediging c.q. in aansluiting aan de bondgenooten ook meer zuidwaarts te
voeren in de Peel-Raamstelling. Daarnaast bood de Grebbestelling meer mogelijk
heid dan het O. front der Vg.H. om indien de omstandigheden daartoe
Zouden leiden uit de stelling uit te breken en ten aanval over te gaan.
g. Indien de keuze zou vallen op de verdediging van het O. front van de Vg.H.
Zou reeds dadelijk hieraan gepaard moeten gaan een zeer vergaande hergroepeering
van de troepen in achterwaartsche richting, niet alleen Noord maar ook Zuid
van de Maas. Dit zou niet nalaten een uiterst ongunstigen indruk in binnen- en
buitenland te verwekken.
Het gevolg van deze oplossing was, dat alle beschikbare materieele middelen zouden
worden geconcentreerd in de eerste plaats tot het in staat van verdediging brengen van
de Grebbestelling. Het was noodzakelijk, dat daarbij het O. front van de Vg.H. op den
achtergrond trad (zie hiervoor ook hoofdstuk IV onder B, 5d, blz. 100).
Ad 2. Hardnekkige verdediging van de Peel-Raamstelling.
Aan de hardnekkige verdediging van de Peel-Raamstelling zouden groote voordeelen
verbonden zijn geweest. In de eerste plaats omdat vrijwel geheel Noord-Brabant naar het
Oosten door deze stelling werd gedekt. Vervolgens zou strategisch meer vrijheid van bewe
ging worden behouden en zouden de belangrijke vliegvelden van Noord-Brabant in eigen
handen kunnen blijven, terwijl de samenwerking met bondgenootschappelijke troepen er
zeer door zou zijn gebaat. Volgens Generaal Winkelman ontbrak echter de essentieele voor
waarde, waaraan moest worden voldaan om deze hardnekkige verdediging te voeren. De
rechtervleugel van de Peel-Raamstelling hing nl. in de lucht, want volgens de gegevens
van den Nederlandschen inlichtingsdienst richtten de Belgen zich ter verdediging in
21
