153
prins Louis van Baden stonden of kwamen aan den Rijn, 20000 onder
prins Eugenius van Savoye in Italië. Keurvorst Frederik III van Bran
denburg, die onder des keizers goedkeuring op het punt stond te Konings
bergen „de Conincklycke digniteyt" aan te nemen, beloofde een hulp
korps van 8000 man „tot bereyckinge van des keysers oogmerck omtrent
„de Spaansche successie. Keurvorst Maximiliaan Emanuel van Beieren,
gouverneur der Spaansche Nederlanden, prins Karel Hendrik van
Lotharingen-Yaudemont- en hertog Victor Amedeus van Savoije
erkenden Filips van Anjou als den wettigen opvolger. Lodewijk XIV
nam. binnen den tijd, dat de keizer zich over het tweede verdeelingsver-
drag kon verklaren, het Spaansche testament ten voordeele van zijn
kleinzoon aan. Op 22 November had te Madrid de uitroeping van Filips
als koning van het onverdeelde rijk plaats. Nog vóór zijn overkomst
verbande de nieuwe souverein de weduwe zijns voorgangers, Maria
Anna van de Palts-Nieuwburg, naar Toledo; hij machtigde zijn groot
vader om in de Nederlanden alle bevelen te geven, die wenschelijk of
noodig geacht mochten worden. Keurvorst Maximiliaan Emanuel,
gewonnen door Lodewijk's beloften in zake verkrijging van het palatinaat
en andere gunsten, verbond zijn lot aan dat der Franschen. Inderdaad was
Lodewijk XIV heerscher over de Zuidelijke Nederlanden geworden. De
Fransche gezant Gabriel de Briord stelde Hunne Hoog Mogenden
met de jongste gebeurtenissen in kennis. Zij toonden zich onaangenaam
getroffen, doch spraken hun vertrouwen uit „dat hoogstgedagte Syne
„Majesteyt naer sijne groote wijsheijt ligtelyck sal weten te considereren,
„dat hare Ploogh Mogende niet in staat zijn om op het tegenwoordige
„voorval haer aenstonts te kunnen expliceren" (1).
Voor de Republiek viel geen staat meer te maken op „de Barriere
„van de Spaensche Nederlanden, altoos geconsidereert soo essentieel
„voor de securiteyt deser Landen" en zij begreep haar plicht om zich
„aenstonts ende sonder eenigh uytstell in postuyr van defensie te stellen
Jntusschen hoopten Hunne Hoog Mogenden in samenwerking met Fran
krijk den vrede te kunnen handhaven, mits onder verzekering voor de
veiligheid hunner grenzen. Terwijl koning Lodewijk het gerucht liet
verspreiden, dat de Republiek den oorlog wenschte, traden spoedig zijne
ware bedoelingen aan 't licht. In Januari zond hij maarschalk de Boufflers
met een troepenmacht naar Vlaanderen, hetgeen deed vreezen voor het
behoud der Staatsche garnizoenen te Luxemburg, Aarlen (Arlon), Namen,
Charleroi, Bergen, Audenaerde, Ath, Kortrijk en Nieuwpoort, wier sterkte
wel was opgewassen tegen de Spaansche troepen, doch geenszins tegen die
der Franschen. Generaal-majoor Willem van Heuckelom ontving van
koning Willem opdracht om zich naar Brussel te begeven, des gewenscht
de 22 bezettings-bataljons terug te doen trekken, terwijl de graaf van
(1) Seer. Res. S.G. 15, 19, 20, 22 November, Res. S.G. 2, 4, 8, 18 December 1700. Bij den
intocht van Briord te 's-Gravenhage sloeg Abraham Ludolf ,,heyrpouker onder de blaeuwe
garde" den keteltrom (Res. S.G. 7 Januari 1701).
