162
„dat derycken vanVranckrijck ende vanSnaigne tegenwoordigh niet als door
eenen raad geregeert wordende, dagelycx meer en meer worden vereenicht
„soodanigh dat de groote overmacht van Vranckrijck, vermeerdert ende
„versterckt door de accessie vande gantsche Spaensche monarchie, aen
„alle princen ende staten rechtveerdige redenen moet geven van naer-
„dencken ende van bekommernisse voor haren onderganck, als die in
„perijckel staan van d'een voor, d'andere naer van soo grooten macht
„overweldicht te werden". Het was dus zaak voor alle Duitsche vorsten
en kreitsen zich bij het Groote Verbond aan te sluiten. De Staatsche ge
zanten en residenten waren in die richting onvermoeid werkzaam. Jacob
van Wassenaer, luitenant-generaal der cavalerie, gezant bij het Pruisi
sche Hof, was opgedragen om te trachten Wolffenbuttel „in het bijsonder
„de hertogh Anthon Ulrick in de goede partije over te brengen" (1).
M. BEGIN VAN VIJANDELIJKHEDEN IN ITALIË EN STAATS-
VLAANDEREN. DE PRANSCHEN BEZETTEN KEIZERS WEERT,
BONN, NUIS EN LUIK, ALS ZOOGENAAMDE AUXILIAIREN VAN
DE BOURGONDISCHE KREITS; STAATSCHE TROEPEN IN GE
DEELTEN VAN KEULEN, GULIK EN BERG, ALS AUXILIAIREN
VAN DEN KEIZER. VOORBEREIDENDE KRIJGSTOERUSTINGEN
TE LAND EN TER ZEE.
De generale petitie tot den staat van oorlog kenmerkte den tijd, volgende
op de verbreking van tractaten door Lodewijk XIV, als „vreede sonder
„rust, oorlog sonder rupture". Inderdaad brak deze m Italië uit.
Ten einde te voorkomen, dat de Franschen zich meester maakten van
het hertogdom Milaan, zijnde een rijksleen, gaf keizer Leopold opdracht
aan prins Erans Eugenius van Savoye om dit te bezetten (2). De prins,
meer algemeen bekend met den voornaam Eugenius, volbracht uit
Tirol met zijn leger een tocht over de Alpen naar de vlakte van Verona,
niet minder roemwaardig als dien van Bonaparte, honderd jaar later.
De Pransche bevelhebber Catinat, aan wien hertog Karei, IV zijn hoofd
plaats Mantua had overgegeven, had echter een belangrijken voorsprong
door het bezetten van alle voordeelige punten in Noordelijk Italië tot
zelfs in het Venetiaansche, terwijl prins Karei, Hendrik van Lotharingen-
Vaudemont, gouverneur van Milaan, zich aan zijn zijde schaarde. Prins
Eugenius, vergezeld door Vaudemont's zoon Karel Thomas, die den
keizer was trouw gebleven, overviel 9 Juli 1701 bij Carpi het leger van
Catinat, overschreed de Etsch bij Legnano en op 28 Juli de Mincio.
Lodewijk XIV, ontevreden over Catinat, zond hem naar het leger in
(1) G.P.B. Y 412 „Traitté fondamental de la Grande Alliance entre l'Empereur, le Roi de
la Grande Bretagne, et les Estats Generanx des Provinces Unies, le 7 Septembre 1701
Seer. Res. S.G. 6 Januari, 17 Februari 1702.
(2) De prins was 18 October 1663 geboren; hij stierf 21 April 1736.
