kazematten zijn gebouwd aan de overgangen over de grote rivieren en bij de voor
naamste toegangswegen door de oude Grebbelinie, die permanent door politie-
troepen waren bezet en slechts dienden voor het opvangen van overvallen in
vredestijd.
De nadelen van het Oostfront-Vg.Holland, zoals onvoldoende terreindekking
vooral tegen luchtgevaar en onvoldoende dekking van Amsterdam en Utrecht
hadden de oude Grebbelinie en de linie Ochten-de Spees meer in de militaire
belangstelling naar voren gebracht, doch er zouden millioenen nodig geweest zijn,
om van deze verouderde en gedeeltelijk vervallen vestingwerken moderne stellingen
te maken, en hiervoor was ons volk nog niet rijp.
De internationale toestand werd echter met grote snelheid zo dreigend, dat in
1938 werd besloten tot de aanleg van kazemattenliniën, bestaande uit scherfvrije
betonkazematten (stekelvarkens en flankerende kazematten) en gietstalen koepel
kazematten aan de IJssel, het Pannerdensch kanaal, het Maas-Waalkanaal en de
Maas, vervolgens in de Peel, het Land van Maas en Waal, de oude linie Ochten-
de Spees en de Grebbelinie.
Deze kazemattenaanleg, waarvoor een Bureau stellingbouw werd geschapen,
was bij het begin van de algemene mobilisatie in Sept. 1939 nog aan de gang.
Hoewel de hoogste legerautoriteiten het grote voordeel inzagen van verdediging
van het hart van het land in de Grebbelinie in plaats van het Oostfront-Vg.Holland,
zou hiertoe eerst kunnen worden overgegaan, wanneer de Grebbelinie en daaraan
aansluitend de linie Ochten-de Spees tot moderne stellingen zouden zijn uitge
bouwd.
Dit heeft vóór de algemene mobilisatie er toe geleid, dat aan de Grebbelinie
het een en ander werd verbeterd en de genoemde kazemattenbouw plaats had, doch
een doelbewuste ombouw tot een stelling had nog niet plaats. Slechts voetje voor
voetje werden enige maatregelen genomen. Zo werd de door de Rijkswaterstaat
reeds begonnen verbetering van de afwatering van de Geldersche Vallei aange
grepen, om een doorlopende antitankgracht te verkrijgen en met grote mede
werkingvan het Departement van Waterstaat werd die verbetering uitgevoerd; de
verbreding en uitdieping van de Grift werd ter hand genomen en de aanleg van
een nieuw afwateringskanaal bij Amersfoort versneld.
Aangezien een doelbewuste stellingbouw nog niet voorop stond, kon bij deze
werkzaamheden niet altijd aan de tactische eisen worden voldaan. Zo werd b.v.
ten N. van de Grebbeberg de uit de Grift gegraven grond als een dijk opgezet
tegen dit riviertje aan, met het gevolg, dat later de frontlijn aan die dijk moest
worden gekozen, in plaats van op zodanige afstand er achter, dat vuur op de
hindernis kon worden gebracht. Het ware noodzakelijk geweest, de uitgebaggerde
grond naar achteren te verplaatsen, doch dit kostte te veel geld.
Volgens de geldende tactische beginselen diende de frontlijn niet aan de Grebbe
berg, doch een eind naar voren te worden gekozen, doch de consequenties hiervan
waren van dien aard, en de tijd drong zodanig, dat dit practisch niet was uit te
voeren.
Bij de aanvang van de algemene mobilisatie was de Grebbelinie nog geen ver-
14
