HOOFDSTUK II
DE VERDEDIGING VAN IV L.K.
a. HET IVe LEGERKORPS OP 10 MEI 1940
1. Uitgangstoestand
De opdracht van IV L.K. (vervat in het bevel, opgenomen als Bijlage A. VI)
was, de Valleistelling te verdedigen van de kunstweg Austerlitz-Woudenberg-
Scherpenzeel (niet inb.) tot het IJsselmeer.
Ter uitvoering daarvan waren van zuid naar noord de VUIe en Vile Divisie
naast elkaar geplaatst met als scheidingslijn de spoorweg Den Dolder-Amersfoort-
Nijkerk (bij VII Div.).
De frontlijn liep langs de oude liniedijk van de Grebbelinie tot oost van Amers
foort (bij Kruiskamp), volgde daarna het Valleikanaal, dat om Amersfoort naar de
Eem was gegraven en vervolgens de oostoever van de Eem, dus weder de oude
Grebbelinie.
Weerstandbiedende voorposten bevonden zich op de accessen door de inundatie,
en wel van zuid naar noord:
- aan de Roffelaarskade (met het Voorwerk);
- aan de Asschatterdijk (met het Voorwerk);
- bij Gr. Stoutenburg;
- in een vrijwel aaneensluitende lijn van kp. 50 aan de spoorweg Amersfoort-
Apeldoorn over Huis Hoevelaken en De Hoef naar kp. 25 aan de spoorweg
Amersfoort-Nijkerk en vervolgens N.O. langs Ham over Langenoord naar
Zeldert. Verder naar het N. waren zwakke voorposten geplaatst langs de kunst
weg van Zeldert naar Bunschoten en Spakenburg.
Het belangrijkste deel van deze stelling was Amersfoort met de naaste omgeving.
De stelling werd door inundatiën gedekt, die gevoed werden uit de Barne-
veldsche- en Lunterensche beek en met IJsselmeerwater. In die inundatie vormde
het terrein tussen Hoevelaken en de spoorweg naar Nijkerk een op vele plaatsen
droog blijvend acces, terwijl ten W. van de spoorweg de hoge terreinen om Ham
zeer geschikt waren als uitgangspunt voor een aanval noord om Amersfoort naar
Soest. In deze gebieden was dan ook van Hoevelaken tot ten O. van Zeldert een
doorlopend antitankkanaal gegraven, dat onder het vuur van de voorposten lag.
Woudenberg en naaste omgeving was versterkt en een aldaar geplaatst bataljon
(1-20 R.I.) vormde een verbindingsdetachement tussen II en IV L.K.
De stoplijn sloot daarbij aan en liep over Geerestein, Den Boom, Leusbroek,
Hamersveld, Spiegel, oostrand Randenbroek, stadsgracht van Amersfoort, De
Eem om vervolgens de noordrand van de bebouwde kom van Amersfoort naar
501
(Zie schets/kaarten Nr. C.16 en C.17)
