Opstelling en indeling van de VII Ie Divisie
Het stellinggebied van VIII Div. was het sterkst ten Z. van de kunstweg Oud-
Leusden-Hamersveld. Deze weg en de kunstweg van 't Heihuis over Bavoor en
Leusbroek naar Voskuilen kruisten de stelling in dit deel van het divisievak. De
frontlijn werd door vrij goede inundatiën gedekt. Bij Asschat was de Ve kom
reeds in September 1939 geïnundeerd, nadat de nodige terrein-opruimingen
hadden plaats gehad, terwijl de zuidelijk en noordelijk daarvan gelegen inundatiën
in November 1939 waren gesteld.
In het stellingterrein zelf was diepteverdediging in een drietal lijnen mogelijk,
nl. de frontlijn, de weg Woudenberg-Leusbroek-Hamersveld en de rand van
het bedekte terrein in de lijn de Treek-Bavoor.
Deze bedekte terreinen leverden ook de aangewezen plaats voor artillerie
stellingen op, die daardoor op gemiddeld 3 km achter de frontlijn kwamen te
liggen.
Een bezwaar van dit stellinggebied was, dat tussen de kunstweg Zeist-Wouden-
berg en de spoorweg Bilthoven-Amersfoort slechts de kunstweg van Soesterberg
over Oud Leusden naar Hamersveld de verbinding naar achteren vormde en dat
het terrein achter de stelling werd gevormd door de Leusderheide en de daaraan
grenzende bossen.
Het noordelijk deel der stelling werd geheel beheerst door Amersfoort, dat,
evenals elke stad, voor krachtige verdediging in de diepte veel troepen eiste (die
er niet waren), terwijl slechts door ingrijpende maatregelen diepteverdediging, met
schootsvelden voor elke verdedigingslijn, mogelijk zou zijn geweest.
De frontlijn volgde in algemene zin de liniedijk van de oude Grebbelinie. Het
afwateringskanaal van de Gelderse Vallei was echter ten O. van die linie aangelegd
van Asschatterdijk over Krakhorsterverlaat en 't Scham naar een punt één km ten
W. daarvan en eveneens van even ten O. van de Liendertsche weg tot ten W. van
de kunstweg naar Ham, waar dit kanaal bij het voorm. werk aan de Glashut de Eem
bereikte. De frontlijn was op deze plaatsen naar voren gebracht.
De stoplijn, die ongeveer de Heiligenbergerbeek volgde, liep hier noodge
dwongen dicht achter de frontlijn en door Amersfoort achter de stadsgracht, zonder
schootsveld.
Een goede verdedigingslijn voor divisie-reserves was hier niet.
Vermeestering van Amersfoort door de Duitsers moest de val van het overige
deel van de stelling ten gevolge hebben.
Een doorlopende voorpostenstrook voor de gehele stelling was niet aanwezig.
Voorposten bevonden zich, zoals hiervóór reeds medegedeeld, bij de Roffelaars-
kade, Asschat en Gr. Stoutenburg in min of meer droogblijvende accessen door
de inundaties en voorts in de lijn kp. 50 aan de spoorweg Amersfoort-Apeldoorn,
west langs Hoevelaken naar kp. 25 aan de spoorweg Amersfoort-Nijkerk, aan
sluitende aan de voorposten van VII Div.
Dit laatste gebied vormde het voornaamste aan vakgebied voor de vijand op
Amersfoort, daar de terreinen hier wel op verschillende plaatsen dras waren, doch
niet geheel onder water stonden.
505
