In ieder geval was men in de avond van 2 October zo ver, dat
de loopgraven op twee plaatsen konden worden geopend. Aan de
Noordzijde werd een Pruisische attaque gemaakt onder de luit.-
generaal van Lottum, aan de Zuidkant een Nederlandse onder
Fagel. De zelfden hadden ook voor Venlo de attaques bestuurd.
Het openen der loopgraven geschiedde aan beide attaques door 700
graversaan Pruisische zijde onder dekking van de regimenten Al-
brecht van Brandenburg, von Heiden, en Varennes, gecom
mandeerd door de Prins van Anhalt-Dessau en de brigadier Finck
aan Nederlandse door een bataljon van de Blauwe garde en de regi
menten van Fagel en Karel van Hessen, onder commando van de
generaal-majoor Heukelom en de brigadier Landsberg. De ver
liezen waren matig: bij de Pruisen 8 doden en 7 gewonden, aan
Nederlandse zijde worden deze getallen als j en 6 opgegeven. De
volgende morgen werd begonnen met de bouw van twee grote
batterijen, te zamen met 39 kanonnen, 20 mortieren en 20 houwit
sers. Ook hierbij waren de verliezen gering: in weerwil van heftig
vuur uit de stad waren in 24 uur slechts 3 doden en 18 gekwetsten te
betreuren. Onder de laatsten wordt genoemd de luit.-kolonel van
het Engelse regiment Bridges.
Na drie nachten en twee dagen hard werken was de gehele artille
rie de 6e October gereed tot vuren, hetgeen betekende, dat de val
der vesting aanstaande was. Des morgens 9 uur begon met £4 kanon
nen en 44 grote en kleine mortieren het bombardement, dat met
'onuitsprekelijk geweld' de gehele dag aanhield. Des avonds waren
reeds twee flinke bressen geschoten, toen om zeven uur de chamade
werd geslagen.
Na bet uitwisselen van ostagiers en enig onderhandelen werd de
volgende dag de capitulatie getekend. De bezetting mocht met volle
krijgseer uittrekken naar Leuven 'door de bressche of door de poort,
voor het meeste gemak, ter keuze van de belegerden'met 4 stuk
ken geschut. Ook de verdere voorwaarden waren gunstig. Wat de
godsdienst aangaat werd bepaald dat 'de Oeffeninge der Catholique
Apostolique, en der Gereformeerde Religie gelijkelijk zal geexer-
ceert worden'. Twee kerken zouden aan de gereformeerden worden
ingeruimd. De bisschop en andere geestelijke personen bleven 'ge-
maintineert' in hun rechten en goederen, en personen van beide
religies zouden tot de openbare ambten kunnen worden benoemd.
Er zou zelfs gehele vrijheid van onderwijs blijven bestaan, krachtens
het 8e artikel, behelzende dat de macht van de heer Scholaster zou
gehandhaafd blijven, en de seminaries van de bisschop, de scholen
der Jezuïeten en die der Ursulinen en andere religieuzen zouden
172